Mustafa Cemal

Dünyasal Sevinçler Bahçesi (The Garden of Earthly Delights), 1490 ve 1510. Hieronymus Bosch (1450 – 1516)

SONSUZ

Dekart'ın "ego cogito" denli etkili ikinci düşüncesi şu olabilir:
"Sonlu sonsuzun sınırlanmasıdır."

Spinoza onun baş ardılıydı. Ama şöyle yazmış:
"Sonsuzluğumuzu DENEYİMLE duyar ve biliriz."

Spinoza çelişkiler imparatoruydu, onun çelişkisiz tek ana aksiyomu bulunamaz.

Ayrıca soyun hem baba hem ana üzerinden sürdüğü halklar var: örn., Yako (Nijerya).

ANA ERKİ dediğimiz gibi BABA ERKİ demeliydik.

Ama 'ana erki' de sorunludur; aslı Mutterrecht (Anahakkı, J. J. Bachofen 1861).

Erk nedir?
Ana soyluluk, anaerkil demek için yeter mi?

BABA ERKİ

Eski Romada babanın oğlunu satma hakkı vardı ve bunu üç kez yineleyeblirdi.
- Bkz.12 Levha Yasaları

Patriarchy terimi bundan geliyor.

Ata erki problemli bir çeviri, çünkü ATA kadın olabilir, yani soy ANA üzerinden sürebilir; örn.,
Minangkabu (Endonezya)
Mosuo (Çin).

DÜŞ
Arapçada RÜYA 'sevap düş' ve HULM 'günah düş' demekmiş.

Düş, Düşlem, Düşünme
Üçünün ortaklığı BENdir.
Descartes haklıydı: Düşte de düşünürüz, çünkü BEN düşünmedir.

DÜŞLEM: Hayal, Imagination, Einbildungkraft. Sanat düşünülmüş düşlemdir.

çekme = itme
Einstein'in statik evren varsayımı buydu.
Gravite evreni çökerteceğinden itmeyle dengelenmeliydi; kozmolojik sabit, bu denge sabitidir.

Evrenin genişlediği anlaşıldı,Einstein sabitten caydı.
Ama bu sabit, DİNAMİK evren ölçüsü olarak karanlık enerji adıyla sürüyor.

Lemminkäinen'ın Anası Akseli Gallen-Kallela 1897

SPİNOZA'NIN TANRISI
Einstein buna inanıyordu.

Spinoza: Ölüm dıştan gelir.
Einstein: Entropi yanılsamadır.

Einstein bu yüzden, sonradan "en büyük yanlışım" dediği, statik evren modeline saptı.

Kuantum kuramını dışlaması da bundandı.

Hegel: Canlı ölür, çünkü ölüm içerisindedir.

İDEALİZM/MATERYALİZM
Bunlar tarihsel travmaların ürünüdür.
Marx:
"Bilinç yaşamı BELİRLEMEZ, yaşam bilinci belirler." Alm. İd.
Aynı metin:
"Feuerbach, insanı ÖZNE, PRAXIS saymıyor" "İnsanın tarihi vardır, çünkü yaşamını ÜRETMEK zorundadır".
Ne belirlememesi, insan yaşamı üretiyor.

BİLİM

i. ŞEYLERİN DÜZENİ duyuma veya algıya gelseydi bilime gerek kalmazdı.

ii. Şeylerin düzeni ve DÜŞÜNCELERİN DÜZENİ uyuşmasaydı bilim olmazdı.

Leibniz: Özdeşlik Düşüncelerimizin ve Çelişki Olguların yasasıdır.
Hegel: Özdeşlik ve Çelişki ayrı tutulursa çelişki önceliklidir.

Mustafa Cemal
@dtms_2134
·
Nov 18, 2023
Never in Anger (Asla Öfkelenme)
Portrait of an Eskimo Family
Jean L. Briggs, 1971
hup.harvard.edu/catalog.php?...

İLGİNÇ BİR YAZI:
gazeteduvar.com.tr/dunya/2019/0...

English:
npr.org/sections/goa...
Michaeleen Doucleff, Jane Greenhalgh

Avcı ve Derleyici (Hunter and Gatherer) bir Inuit ailesi. Greenland, Kuzey Kanada. "Gatherer" karşılığı olarak yaygınca kullanılan "toplayıcı" terimi terk edilmelidir. (Inuit eskiden Eskimo diye biliniyordu) İlginç bir makale: Men hunt, women share: gender and contemporary Inuit subsistence relations. https://api.repository.cam.ac.uk/server/api/core/bitstreams/cd01dabf-6ed2-4d17-9746-5480263badf9/content

ASLA ÖFKELENME!

Bu bir Inuit (eskimo) sözü.

Ölçülü ol!
Ölçü kavramını yücelten iki düşünür var:
Aristoteles ve Hegel.

Aristoteles şöyle yazmış:
"Doğru kişiye doğru konuda, uygun anda ve gereken ölçüde kızan biri sağlam karakterlidir, övülmelidir."
Nichomachean Ethics, Kitap 4

ADINA

Bu kargaşa yüzünden olsa gerek, 'için' yerine 'adına' kullanılır olmuş.

Şu olur:
"Sınavı geçmek için çok çalıştım."
Bu olur mu?
"Sınavı geçmek adına çok çalıştım."

İngilizce aslı
-- in the name of: Ülkem adına.
-- in behalf of: Müvekkilim namına (adına).

İÇİN

'İçin' ilgeci amaç, erek bildirir; kaynak, köken, neden bildirmez.

Şu olur:
"Okulu asmak İÇİN hasta numarası yaptım."
Bu olur mu?
"Hastalandığım için okula gitmedim."

Hastalanmak amaç olamayacağından,
"İyileşmek için okula gitmedim."

Dil Asalakları

Bööle
İşte
Hani
Adına
Çünkü neden
Şey
Noktasında
ııı eee
tabi, yani

NEDEN

'-den' soneki kaynak, köken bildirir.
Örnek:
-- Soğuktan ellerim kızardı.
-- Ellerim soğuktan kızardı.

"Ellerim soğukTAN dolayı kızardı" olur mu?

Olmazsa,
- nedenden dolayı ...
- yüzünden dolayı ...
- sebebi yüzünden ...
- sebebi yüzünden dolayı ...
...
denilmemelidir.