Aslıhan DÖNMEZ

Bir şey olacaksa olur; olmadıysa zamanı henüz gelmemiştir ve olduğunda da doğru zamandır. Bu söz, belirsizlik içinde kontrol edemediğimiz şeyleri bırakıp hayatın akışına güvenmemiz gerektiğini hatırlatır.

Can çekişen ilişkiler eğer müdahale edilmezse ölecek olan ilişkilerdir. Ölü ilişkiler çiftler arasında duygusal bağların zayıfladığı, ilişkide tıkanıklıkların olduğu ve bireylerin çeşitli kaçınma davranışlarıyla ilişkiyi sürdürüyor “muş” gibi yapıp aslında sürdürmediği ilişkilerdir.

Bu riskler doğal olarak daha ilişki başlamadan kişinin ilişkiye dair korkularının ortaya çıkmasına neden olur.

Her ilişki beraberinde birçok risk getirir; hayal kırıklığı yaşama riski, zamanı boşa harcama riski, incinme riski, incitme riski, sevmeme riski, sevilmeme riski, terk etme riski, terk edilme riski bunlardan ilk aklıma gelenler.

Bir ilişkiye başlamak kişinin güvenli alanından çıkmasını gerektirir. Doğrusu bu, cesur bir davranıştır.

İlişkilerin başlamasının önündeki önemli engellerden biri, ilişkiye dair korkulardır. İlişkiler hiçbir zaman başlangıçtan sona kadar hep olumlu duygu ve deneyimlerin yaşandığı pürüzsüz bir yol değildir.

Aslında psikiyatrik açıdan travma, günlük yaşamdaki stresli veya olumsuz yaşam olaylarının çok daha ötesinde bir kavramdır. Psikiyatride travmanın tanımı, kişinin fiziksel bütünlüğünü tehdit eden, dehşete düşüren, çaresiz bırakan, herkes için sıkıntı kaynağı olan yaşantılardır.

Travma, son yıllarda günlük dilde çok sık kullandığımız bir kelime haline geldi. “Bana öyle deyince acayip travmatize oldum” veya “Öyle çekip gidince büyük travma yaşadım” gibi cümleleri sık duyar ve kullanır olduk.

Bitmeyen ilişkilerin bitmeme nedenleri arasında, kişinin ayrılıktan kaçınmasına neden olan korkular yer alır. Ayrılığın tetikleyeceği yas tepkisinden korkma, ayrılığın getireceği belirsizlikten korkma, yalnızlıktan korkma, bu korkuların bazılarıdır.

Amazon Kadınlarına İç Huzur Sağlama Rehberi'nin ardından… Yeni kitabım “Aşk ve Huzur: İlişkilerde Dengeyi Bulma Rehberi”, Doğan Novus Yayınları’ndan yayımlandı. Ön okuma ve detaylı bilgi için: dogankitap.com.tr/kitap/ask-ve-h…

Bu nedenle anoreksiya bir tercih değil, tedavi gerektiren bir hastalıktır. #anoreksiya #yemebozuklukları

Anoreksiya nervoza, vücudun temel işlevlerini tehdit eden, ölümcül olabilen bir yeme bozukluğudur. Beden algısındaki bozulma ve kendini aç bırakma döngüsü; kalp ritmi bozuklukları, elektrolit dengesizlikleri ve ani ölümler gibi ciddi riskleri beraberinde getirir.

Eğer bir davranışımız beynin bu bölgesindeki dopamin iletimini artırırsa beyin bunu haz veren davranış olarak kaydeder ve bir sonraki sefer yine bu davranışı gösterebileceğimiz bir ortam oluştuğunda bu davranışı yapmamız için bizi “dürter”. Buna bağımlılık terminolojisinde “aşerme” denir.

Bu mekanizmayla ilişkili beyindeki sinir ağlarına “mezolimbik ödül sistemi” denir. Bu ödül sisteminde dopamin ve opiodiler denen beyin maddelerinin artışı, haz almamızı sağlar.

Motivasyon, eski ve evrimsel olarak korunmuş bir kavram. Hayatta kalmak için gerekli olan yiyecek, su, barınak ve eşleşme kaynaklarının bulunması ve bunlarla ilişkili davranışların devam etmesi gerekliydi. Bu nedenle beyin zamanla bu davranışları pekiştirecek bir mekanizma geliştirdi.

Bağımlı bir beyinde neler olur?
Bağımlılıkla ilişkili davranışların nörobiyolojik mekanizmalarını anlamak için beyindeki ödül sisteminin nasıl çalıştığına değinmek gerekiyor.

🫂Bu tür haberlerin bireylerde duygusal düzeyde yankı uyandırması doğaldır. Ancak kaygı düzeyini artırabilecek içerikler karşısında, psikoeğitsel müdahaleler ve bilimsel temelli açıklamalarla doğru bilgilendirme yapılması, ruhsal iyi oluşun korunması açısından kritik öneme sahiptir.

🗞️ Haberlerin dili çoğu zaman sansasyoneldir; bu da panik bozukluğu yaşayan kişilerde ‘kalbime bir şey olacak’ korkusunu artırabilir. Oysa panik atakta kalp, korkuya yanıt olarak hızlı çarpar; bu fizyolojik ama tehlikesiz bir tepkidir.

🫀Kalp krizi ise genellikle başka risk faktörleri (genetik, tansiyon, damar tıkanıklığı, vs.) ile ilgilidir. Yani panik atak geçiren sağlıklı bir genç bireyin yalnızca bu sebeple kalp krizi geçirmesi mümkün değildir.

🧠 Panik atak öldürmez.
Panik atak sırasında yaşanan belirtiler (çarpıntı, nefes darlığı, göğüs sıkışması) her ne kadar şiddetli ve korkutucu olsa da, bu durumlar tıbbi olarak ölümcül değildir. Panik ataklar geçici, bedenin stres karşısında verdiği alarm tepkileridir.

Bu tür haberler, panik bozukluk tanısı taşıyan bireyler için oldukça tetikleyici olabilir. Ancak burada dikkatle ele alınması gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır:

Geçtiğimiz günlerde yaşanan depremde, ne yazık ki genç bir birey yaşamını yitirdi. Medyada bu kayıpla ilgili “panik atak geçirerek hayatını kaybetti” şeklinde ifadeler yer aldı.

Siz de bir haftanızı düşünerek bu duyguları yaşadığınız anları aşağıdaki tabloya yerleştirerek kurban psikolojisinin sizde yarattığı olay ve durumların neler olduğunu keşfedebilirsiniz.

Kurban psikolojisinde olanların sıklıkla yaşadığı duygular arasında kendine acıma, kızgınlık, hayal kırıklığı, başkalarına imrenme ve onları suçlama, haksızlık gibi duygular yer alır.

Geçtiğimiz hafta @gelisimp iş birliğiyle gerçekleştirdiğimiz Kurban Psikolojisi başlıklı seminerimize katılım gösteren tüm dinleyicilere teşekkür ederiz. Bu seminerde kurban psikolojisinde olan kişilerin düşüncelerini üç ana başlıkta ele aldık:
#psikoloji

Oysa travma, tüm bu alanları yerle bir eder. #travma

Her türlü travma, kişinin güven duygusunun zedelenmesine yol açar. Güven duygusu zedelenmemiş biri, dünyanın genel olarak güvenli bir yer olduğunu, insanların çoğunlukla iyi niyetli olduğunu, hayatın da çoğunlukla adaletli olduğunu düşünür.

YouTube video by Prof. Dr. Aslıhan DÖNMEZ Sınav Kaygısı: Zihinsel Tuzaklardan Kurtulma Rehberi / Prof. Dr. Aslıhan Dönmez - PsychoLab #13

YKS’ye 3 hafta kala, başarıya yönelik beklentisi yüksek olan öğrencilerde sınav kaygısı daha yoğun yaşanabiliyor. Sınav kaygısının nasıl ortaya çıktığını ve başa çıkma yollarını konuştuğumuz videonun tamamına erişmek için: youtu.be/P0ypVg8eElk?si…… #yks2025

YouTube video by Prof. Dr. Aslıhan DÖNMEZ Antidepresanlar Nasıl Çalışır? | İlaçlara Yönelik İnançlar/ Prof. Dr. Aslıhan Dönmez - PsychoLab #14

Antidepresanlar hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Antidepresanların beyin kimyasına nasıl etki ettiğini, hangi mekanizmalar üzerinden çalıştığını ve toplumda bu ilaçlara dair yaygın olan inançları ele aldığımız videoyu izlemek için 🔗: youtu.be/WMFEt98n4pQ?...

Belirsizliğe tahammül edemeyen Amazon anneleri aşırı koruyucu ve kollayıcı, kontrolcü bir ebeveyn tutumu sergileyebilirler. Bunun yerine ebeveynlik paketinde gelen belirsizlikleri sakinlikle kabullenip, kontrol edemeyeceğimiz konulardaki aşırı kontrolcü tavrı bırakmamız gerekir.