Ann Parry Owen

Gair y dydd: GORWEL, geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html...
Un o nifer fawr o fathiadau llwyddiannus gan y geiriadurwr William Owen Pughe (tua 1800).

Englyn Dewi Emrys i'r gorwel:

Wele rith fel ymyl rhod - o'n cwmpas,
Campwaith dewin hynod:
Hen linell bell nad yw'n bod
Hen derfyn nad yw'n darfod.

Beth yw'ch gair chi am slefren fôr neu bysgodyn jeli? Cont fôr oedd gair Lewis Morris (1754) a cheir Cont goch gan Edward Lhuyd (1684). Ond yr enw hynaf sydd gennym yn Gymraeg yw BLOBYS gan John Jones Gellilyfdy (1632).
#GeirfaurFflyd @geiriadur.bsky.social

Braf ymweld â @scs-dias.bsky.social yn Nulyn ddoe, a chwrdd ag ambell un a fu yn yr Ysgol Haf yno yn 1984. Hawdd cofio'r flwyddyn gan ein bod i gyd yn cofio'r ddaeargryn, 5.4 ar raddfa Richter. Roedd ei chanolbwynt yn Llithfaen. cy.wikipedia.org/wiki/Daeargr...

Gair y dydd: pyngo ‘tyfu’n glystyrau, cynhyrchu’n doreithiog (am goed ffrwythau, &c.), bod yn drwmlwythog (â ffrwythau)’ www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html.... Ceir sawl amrywiad llafar ar y gair, e.e. pingo (Ceredigion a’r De), plyngad (Cwm Rhondda), plingo a byngad (Ceredigion).

Dros Frecwast - 19/08/2025 - BBC Sounds Y newyddion diweddaraf yng Nghymru a thu hwnt, gyda Kate Crockett a Dylan Ebenezer.

Gwrandewch ar Catrin Huws, un o Olygyddion Cynorthwyol y Geiriadur, yn trafod rhai o'r geiriau 'newydd' sydd wedi'u cyhoeddi yn ddiweddar ar 'Dros Frecwast' ar BBC Radio Cymru y bore 'ma (www.bbc.co.uk/sounds/play/... gan ddechrau tua 55:40 munud drwy'r rhaglen).

⚠️ Seminar announcement: in semester 2 of the new academic year (Feb-May 2026), I will be teaching a

𝐒𝐞𝐦𝐢𝐧𝐚𝐫 𝐨𝐧 𝐀𝐧𝐜𝐢𝐞𝐧𝐭 𝐂𝐞𝐥𝐭𝐢𝐜 𝐋𝐚𝐧𝐠𝐮𝐚𝐠𝐞𝐬 (SG648)

in the Dept. of Early Irish (@ceilteachomn.bsky.social) at Maynooth University.
Guests from outside are very welcome.

More info ⬇️

@geiriadur.bsky.social @cambriansarch.bsky.social @yganolfangeltaidd.bsky.social

Gair y dydd: BRICYLL geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... a fathwyd gan William Owen Pughe (1793) ar ôl teimlo bod diffyg gair Cymraeg amdano.
Bu'n fathiad llwyddiannus!
Cysylltwch os oes gennych chithau awgrym am eiriau newydd, ar ôl teimlo #dylaifodgairamhyn. Cawn eu trafod yn yr Eisteddfod!

Gair y dydd: rhuddygl geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html..., llysieuyn poethlym ei flas a ddefnyddid gynt mewn meddyginiaethau.
Radish geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... yw’n gair arferol heddiw, ond enwau eraill gynt oedd rhaddig, rhodri, rhadicl – y cyfan yn perthyn i’r Lladin radix, radic- ‘gwreiddyn’

Cyfarchion o Ffrainc! @prosiectmyrddin.bsky.social

Gair y dydd: LETUS www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html..., ein gair arferol am ddail salad. Mwy cyffredin ers talwm oedd www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... GWYLAETH. Cyfeiria’r ddau enw at natur laethog y dail – LETUS yn tarddu yn y pen draw o’r Lladin lactūca ‘llaethog’ a llaeth yn ail elfen gwyLAETH

🚨 Celtica is now available open-access! This is the result of painstaking work going on behind the scenes since 2022. Issues 33 to 36 (2021–24) are now online, and future issues will appear online & in print. We will also digitize the back issues of the journal.
🔗 journals.dias.ie/index.php/ce...

CAA Eisteddfod Lecture 16.30 Wednesday 6th August, 2025 (by Ann Parry Owen). Join us for our annual Welsh-language lecture on the Maes at Wrexham on the fascinating word-lists created in 1632͏-3 by the manuscript copier John Jones of Gellilyfdy, Flintshire.

Darlith Cymdeithas Hynafiaethwyr Cymru yn yr Eisteddfod (gan Ann Parry Owen) 16.30 Mercher 6ed Awst, 2025 yn Wrecsam – ymunwch â ni am ddarlith ddifyr ar y rhestrau geiriau rhyfeddol a luniodd y copïwr llawysgrifau John Jones, Gellilifdy, Sir y Fflint.

YouTube video by Y Ganolfan Geltaidd / CAWCS Geiriadur i gadw’r iaith yn dragywydd: Thomas Wiliems a geiriadur hanesyddol cyntaf y Gymraeg

Diolch i’r Athro Ann Parry Owen am ddarlith O’Donnell arbennig iawn wythnos ddiwethaf. Gallwch wylio recordiad ar ein sianel YouTube @collen105.bsky.social @geiriadur.bsky.social
youtu.be/cN8j9KZS-Dc

🎙️ Episode 1 of Ní hansae is out now!! Listen on Apple Podcasts, Spotify or your browser (www.dias.ie/series/ni-ha...), or watch on YouTube (youtu.be/HlHNUIfo8Co) 🎧
➡️ Prof. Ruairí Ó hUiginn tells us all about the School of Celtic Studies @dias.ie! He also announces some pretty cool news 👀

Gair y dydd: GEIRIADUR www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... gair sy'n digwydd am y tro cyntaf yng ngeiriadur anferth Lladin-Cymraeg Thomas Wiliems o Drefriw (1604-7) ac a fathwyd ganddo ef. Treuliodd ei oes gwaith yn copïo hen destunau o lawysgrifau gan gasglu tystiolaeth ar gyfer ei eiriadur

Job alert: 10-month position as Lecturer/Assistant Professor in the Maynooth School of Celtic Studies!
Please note: The closing date for applications is 𝟏𝟖 𝐉𝐮𝐧𝐞; I will have the error on the website corrected ASAP.

Dei Tomos - Geiriadur hanesyddol, cerddi o'r canolbarth a helyntion Beca yn ysbrydoli awdur - BBC Sounds Ann Parry Owen sy'n olrhain ei hymchwil i eiriadur Lladin-Cymraeg Thomas Wiliems, Trefriw.

Bydd Ann Parry Owen (un o Olygyddion Hŷn GPC) yn trafod ei gwaith yn trawsgrifio geiriadur Thomas Wiliems (1604-7) ar raglen Dei Tomos ar Radio Cymru nos yfory am 18:00 (neu gallwch wrando nawr ar y recordiad hwn: bbc.co.uk/sounds/play/... )

Gair y dydd: HOYWDO gorchudd (to) hardd (hoyw) www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html...

Hen air cyfansawdd a ddefnyddiodd Dafydd ap Gwilym i ddisgrifio gorchudd hardd o wlith, a gair perffaith i ddisgrifio’r carped hyfryd hwn o lygaid y dydd, ger swyddfeydd GPC heddiw.

"Peidiwch â siarad fel cawod o genllysg o amgylch ei glustiau yn barhaus" a "cofiwch fod caniatâd i ddynion rwgnach am goleri eu crysau".
Cyngor i ferch ar fin priodi (Y Gymraes, 1850).

📢Darlith O’Donnell 2025 O’Donnell Lecture
🗓05/06/25 🕔5.00pm
📍@LLGCymru & Zoom
🗣Ann Parry Owen
‘Geiriadur i gadw'r iaith yn dragywydd: Thomas Wiliems (1545/6͏–c.1622) a geiriadur hanesyddol cyntaf y Gymraeg’
🎧Welsh language lecture with translation.
@collen105.bsky.social @geiriadur.bsky.social

Gair y dydd: banadl www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... "Melynach oedd ei phen na blodau y banadl" - disgrifiad awdur y chwedl ganoloesol Culhwch ac Olwen o harddwch trawiadol Olwen.

Llyfr Coch Hergest, Jesus 111, 204r, yn Digital Bodleian, digital.bodleian.ox.ac.uk

Bore da Craig! Roedd yn enw newydd i mi hefyd - gwelwch yma www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... Mae'r cofnod cynharaf o'r enw yn @geiriadur.bsky.social yn dod o lyfr H.E. Forrester (1907), ac fe gasglodd ef enwau pysgod drwy siarad gyda physgotwyr yng ngogledd Cymru. Mae'n siŵr bod yr enw yn hen.

MORGI MAWR - yr enw Cymraeg ar y siarc (Lamna nasus) a fu'n ymweld ag Aberystwyth yn ddiweddar.

Mae'n debygol fod yr enw Saesneg PORBEAGLE yn dod o'r iaith Gernyweg: o porth + bugel, felly "bugail y porthladd / harbwr'.

Enw arall ar Fai oedd Cyntefin "dechrau haf".

Mehefin yw canol haf, Gorffennaf yw gorffen-haf. Gwnewch y gorau o bob diwrnod braf!

Cyntefin ceinaf amser:
Dyar adar, glas calledd.
(Llyfr Du Caerfyrddin, 12ganrif)

(=Mai yw'r amser harddaf: Yr adar yn soniarus a'r llwyni'n wyrdd)

Esboniad Thomas Evans, Hendreforfudd, Glyndyfrdwy, o sut mae'r eclips yn gweithio - Peniarth 187 ysgrifennwyd 1596 @ArchifauLLGC @llawysgrifau #hoffysgrifydd

Gair y dydd: tafod www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html... Yn ogystal â'r organ yn y geg sy’n anhepgor ar gyfer siarad a blasu, gall gyfeirio hefyd at iaith a geiriau. A fyddwch chi’n rhoi ‘pryd o dafod’ i rywun weithiau, yn dweud y drefn wrthynt?

Logo of the Dublin Insitute for Advanced Studies

Folúntas - Vacancy
Comhaltacht Uí Aimhirgín - Bergin Fellowship
Comhaltacht 5 bliana í seo do thaighdeoir i dtús a réime
This is a 5-year fellowship for an early-career researcher.
Tuilleadh eolais - Details:
www.dias.ie/bergin-fello...
#DIASdiscovers

What do Ogam-Irish MUCOI, Old Irish moccu "belonging to the kin-group" and the Pictish boar from Dores have to do with each other?
Read it all up in my OG(H)AM-project blog for April 2025: ogham.glasgow.ac.uk/index.php/20...