Διεθνής Διάσκεψη για μια Παλαιστίνη «λιγότερο από κράτος»
Η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία συνδιοργάνωσαν μια διάσκεψη του ΟΗΕ από τις 28 έως τις 30 Ιουλίου 2025, για να αναβιώσουν τη λεγόμενη «λύση των δύο κρατών» για την Παλαιστίνη. Η γαλλοσαουδική λύση είναι μια σκιά της συμβιβαστικής φόρμουλας, που έτσι και αλλιώς εδώ και χρόνια μνημονεύεται μόνο στα διπλωματικά κλισέ.
__© Charly Triballeau, AFP
Παναγιώτης Παπαδομανωλάκης
6 Αυγούστου 2025 | 17:39:20
Σχόλια
Μοιράσου το __
* __Facebook
* __Twitter
* __LinkedIn
* __Reddit
_του**Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη**_
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μποϊκόταρε τη σύνοδο, υποστηρίζοντας ότι «ενθαρρύνει τη Χαμάς», «αποτελεί χαστούκι στα θύματα της 7ης Οκτωβρίου» και «ανταμοιβή για την τρομοκρατία». Τα ίδια λόγια χρησιμοποίησε ο Νετανιάχου, όταν Παρίσι και το Λονδίνο ανακοίνωσαν την πρόθεση τους να αναγνωρίσουν το «Κράτος της Παλαιστίνης», όπως έκαναν πρόσφατα μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες – πρόθεση όχι ιστορικά ισχυρή, αν κρίνουμε από το γεγονός πως έχουν περάσει δεκαετίες από τις λεγόμενες «συμφωνίες του Όσλο». Την ίδια βδομάδα, οι βουλευτές της Κνεσέτ ψήφισαν υπέρ της προσάρτησης της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, που δεν κυβερνάται από τη Χαμάς, «βγάζοντας από την ημερήσια διάταξη οποιοδήποτε σχέδιο για παλαιστινιακό κράτος». Η γενοκτονική κυβέρνηση του Νετανιάχου σχεδιάζει να επεκτείνει την κατοχή της Παλαιστίνης «από το ποτάμι μέχρι τη θάλλασα», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το προεκλογικό μανιφέστο του Λικούντ ήδη από το 1977 και αποκάλυψε ο Νετανιάχου στην περίφημη ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στις 22 Σεπτεμβρίου 2023, λίγες ημέρες πριν την 7η Οκτώβρη. Πλέον, δηλώνει ανοιχτά τα σχέδιά του για ολοκληρωτική κατοχή της Λωρίδα της Γάζας.
Ήδη από τη Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ το 1978, η οποία θεωρείται πρόδρομος του Όσλο, ο πρωθυπουργός Μεναχέμ Μπέγκιν παραδέχτηκε πως δεν θα επιτραπεί η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, αλλά μια «διοικητική οντότητα» που θα ελέγχεται από την κατοχή. Ή αλλιως, «μια οντότητα λιγότερο από κράτος», όπως δήλωσε ο Γιτζάκ Ράμπιν στην Κνεσέτ μετά την υπογραφή των Συμφωνιών του Όσλο. Ο ίδιος ο Αραφάτ φέρεται να είχε πει στον διαπραγματευτή Γιούρι Σαβίρ πριν την υπογραφή του: «αυτά είναι καντόνια, θέλετε να με καταστρέψετε». Ο Ρόνι Κάσριλς, Εβραίος Νοτιοαφρικανός και μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) του Μαντέλα και μετέπειτα μλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Νότιας Αφρικής (SACP), είχε δηλώσει: «Η Παλαιστινιακή Αρχή θυμίζει τα μπαντουστάν που είχαμε στη Νότιο Αφρική: μαριονέτες χωρίς κυριαρχία». Τα _μπαντουστάν_ ήταν **ειδικές ζώνες** , όπου υποτίθεται ότι οι μαύροι θα είχαν «αυτοδιοίκηση» υπό το καθεστώς του απαρτχάιντ. Παρότι είχαν «κυβερνήσεις μαύρων», αυτές συχνά διορίζονταν ή ελέγχονταν άμεσα από το καθεστώς του απαρτχάιντ.
O Παλαιστίνιος συγγραφέας και ακαδημαϊκός Έντουαρντ Σαΐντ, εκπρόσωπος του Αραφάτ και μέχρι τότε υποστηρικτής της λύσης των δύο κρατών, δήλωνε κατά την παραίτησή του από τις διαπραγματεύσεις στο Όσλο, πως «είμαι υπέρ της ειρήνης κατόπιν διαπραγματεύσεων, αλλά αυτή η συμφωνία δεν είναι δίκαιη ειρήνη», χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως μέσο διάλυσης της Οργάνωσης Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO) σε «small-town government». Ο Σαΐντ διαπίστωσε ότι «το Ισραήλ και οι δυτικές κυβερνήσεις θέλουν να μετατρέψουν τον Αραφάτ σε δικτάτορα, που θα καταστέλλει ορισμένα στοιχεία της κοινωνίας του», αναφερόμενος τη μονοπώληση της πολιτικής εξουσίας από την «Παλαιστινιακή Αρχή» (ΠΑ), όπως ονομάστηκε η «διοικητική οντότητα». Παρά το παλαιστινιακό σχίσμα και τις αντιδράσεις μετά την αποδοχή του συμβιβασμού στο Όσλο, ο Αραφάτ κατάφερε να διατηρεί ισορροπίες με το λεγόμενο «Μέτωπο της Άρνησης», τις παλαιστινιακές δυνάμεις που δεν αποδέχθηκαν τη λύση δύο κρατών. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του εκπροσώπου της Χαμάς, Φαουζί Μπάρχουμ, κατά τον θάνατο του Παλαιστίνου ηγέτη: «Συμφωνήσαμε ή διαφωνήσαμε πολλές φορές, αλλά τον θεωρούμε σύμβολο της παλαιστινιακής εθνότητας – η μνήμη του θα ζει παντού».
Άλλωστε, ήδη μετά το ξέσπασμα της Δεύτερης Ιντιφάντα (2000) και την αποτυχία της Διάσκεψης του Καμπ Ντέιβιντ, ο Αραφάτ κατήγγειλε την παραβίαση των συμφωνιών από την κατοχή. Ωστόσο, ο διάδοχός στην «Π.Α.», Μαχμούντ Αμπάς, δεν άργησε να αποδεχτεί στην πράξη τον ρόλο μιας «διοίκησης» συνεργατών της κατοχής, ήδη από την άρνηση του να αναγνωρίσει τη νίκη της Χαμάς στις εκλογές του 2007 στη Γάζα, που είχε αποτέλεσμα τον εμφύλιο του 2007, κατά τον οποίο είχε την υποστήριξη της Δύσης και του Τελ Αβίβ.
Πριν από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με την Gallup, μόλις το 24% των Παλαιστινίων υποστήριζε τη λύση των δύο κρατών, σημειώνοντας πτώση από το 59% του 2012. Οι Παλαιστίνιοι είδαν τα προηγούμενα χρόνια το παλαιστινιακό κράτος να αναγνωρίζεται κυρίως από τον Παγκόσμιο Νότο, αλλά όχι από τα δυτικά κράτη, που παρείχαν όπλα στην κατοχή για να συνεχίσει τους εποικισμούς, που περιστασιακά (και υποκριτικά) καταδίκαζαν. Μετά από τόσα χρόνια κατοχής, εξαπάτησης και σφαγών, η «συμβιβαστική» λύση φαίνεται κοροϊδία. Την ίδια στιγμή, μόλις το 28,6% των Ισραηλινών Εβραίων δέχονται την ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους.
Ο Μουσταφά Μπαργούτι, γενικός γραμματέας της Παλαιστινιακής Εθνικής Πρωτοβουλίας (PNI), έχει δηλώσει: «Κάθε φορά που οι Παλαιστίνιοι ξεσηκώνονται, η Δύση δεν βλέπει καταπίεση – βλέπει ‘απειλή σταθερότητας’, και απαντά με ‘ειρηνικά σχέδια’ που νομιμοποιούν την καταπίεση». Πράγματι, αν κάτι άλλαξε και βλέπουμε μια νέα προσπάθεια αναβίωσης μιας «λύσης των δύο κρατών», αυτό είναι η αποτυχία της κυβέρνησης Νετανιάχου να εκπληρώσει τους διακηρυγμένους στόχους της: τη διάλυση ή δια της βίας αφοπλισμό των παλαιστινιακών οργανώσεων, τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων και την κατοχή όλης της ιστορικής Παλαιστίνης.
Αν, όπως δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, «το Ισραήλ κάνει τη βρώμικη δουλειά για όλους μας» (εννοώντας τη «συλλογική Δύση») τότε είναι φυσικό το βάρος της γενοκτονίας, αλλά και μιας αποτυχίας, να μοιραστεί. Ο Νετανιάχου είναι η εικόνα της αποικιοκρατικής Δύσης, που πλέον αποκαλύπτεται διεθνώς, αφού πραγματοποιεί μια γενοκτονία σε ζωντανή μετάδοση. Αυτό το καταλαβαίνουν πολλοί από τους λεγόμενους «φιλελεύθερους σιωνιστές», που προσπαθούν να διασώσουν τη σιωνιστική ιδέα, που κινδυνεύει να είναι ελκυστική διεθνώς μόνο σε ακροδεξιούς και άλλους φανατικούς υποστηρικτές της γενοκτονίας. Οι δε Μακρόν και Στάρμερ προσπαθούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις πως τα ευρωπαϊκά κράτη σωπαίνουν ένοχα, δίνοντας λευκό χαρτί στον «μπαμπά Τραμπ» στην Ουάσιγκτον για εκπροσώπηση του δυτικού κόσμου.
Ωστόσο, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέριες…
Οι συμμετέχουσες χώρες στη Διάσκεψη της Νέας Υόρκης υπέγραψαν μια διακήρυξη που καταδικάζει «τις επιθέσεις που διέπραξε η Χαμάς εναντίον αμάχων στις 7 Οκτωβρίου, καθώς και τις επιθέσεις που πραγματοποίησε το Ισραήλ εναντίον αμάχων και πολιτικών υποδομών στη Γάζα» και καλεί σε αφοπλισμό της παλαιστινιακής αντίστασης. Μεταξύ των κρατών που υπέγραψαν τη διακήρυξη είναι τα 22 μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, καθώς και η Τουρκία. Πρόκειται για επιβεβαίωση της de facto αναγνώρισης του «εβραϊκού κράτους» από τα συνεργαζόμενα με τον ιμπεριαλισμό αραβοϊσλαμικά κράτη, τα οποία δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν στη σχεδιαζόμενη de jure αναγνώριση που προωθούσαν οι ΗΠΑ με τις «Συμφωνίες του Αβράαμ», υπό τον κίνδυνο αντιδράσεων στο εσωτερικό τους λόγω της γενοκτονίας. Ο Αραβικός Σύνδεσμος, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, είχε αποδεχτεί τη λύση των δύο κρατών με προύπόθεση την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, παρά τις επιφυλάξεις ηγετών που πλέον έχουν βγει από τη μέση χάρη στους πολέμους του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, για πρώτη φορά έχουμε ομόφωνη καταδίκη της παλαιστινιακής αντίστασης και κάλεσμα σε αφοπλισμό της, ενώ μάλιστα εξελίσσεται η γενοκτονία στη Γάζα.
Επιπλέον, από την τελική διακήρυξη της Νέας Υόρκης απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στο δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινών προσφύγων που εκδιώχθηκαν ή έφυγαν κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1948, όπως προβλέπεται από το ψήφισμα 194 του ΟΗΕ (1948), καθώς και στην ανακήρυξη της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του μελλονικού παλαιστινιακού κράτους,
O Αμπάς χαιρέτισε την γαλλοσαουδική πρωτοβουλία και δήλωσε έτοιμος να αναλάβει τη διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας, απαιτώντας από τη Χαμάς και τις άλλες ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις να παραδώσουν τα όπλα τους. Ο πρόεδρος της «Παλαιστινιακής Αρχής» δήλωσε επίσης ότι επιθυμεί ένα «άοπλο κράτος της Παλαιστίνης» – κράτος αποστρατιωτικοποιημένο είναι πράγματι κάτι λιγότερο από κράτος… Επίσης δεσμεύτηκε στη διενέργεια εκλογών με τη συμμετοχή αποκλειστικά οργανώσεων που αποδέχονται τη λύση δύο κρατών, τορπιλίζοντας το διάλογο για την παλαιστινιακή εθνική ενότητα, που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο διάστημα στο Κάιρο, τη Μόσχα, και το Πεκίνο.
Οι δηλώσεις του Αμπάς καταδικάστηκαν, όπως είναι λογικό, από τη Συμμαχία Παλαιστινιακών Δυνάμεων, όπως ονομάζεται πλέον το «Μέτωπο της Άρνησης», κάνοντας λόγο για «ρητό αφοπλισμό της αντίστασης, αποδιάρθρωση των δυνατοτήτων εθνικής άμυνας, εξυπηρέτηση του σιωνιστικού εχθρού εν μέσω συνεχιζόμενης επίθεσης, αποδοχή της αυτονομίας υπό κατοχή αντί της κυριαρχίας».
Επιπλέον, το Λαϊκό Μέτωπο Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PFLP) σχολιάζει πως «η διάσκεψη, ως προς τη μορφή και το χρονοδιάγραμμα, μοιάζει με επίσημη κηδεία για μια λύση που δεν υπάρχει πια παρά μόνο στις διπλωματικές δηλώσεις. Αυτό που παρουσιάζεται σήμερα με τον τίτλο “λύση των δύο κρατών” δεν αποτελεί σχέδιο για την απελευθέρωση, αλλά μάλλον μια μόνιμη διαχείριση μιας αποικιακής τραγωδίας». Θυμίζει πως «η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, μπορεί τώρα θεωρητικά να αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος, αλλά στην πραγματικότητα χρηματοδοτεί προγράμματα συνύπαρξης με την κατοχή. Χρηματοδότησε τον πόλεμο και αποφεύγει οποιαδήποτε πραγματικά μέτρα κατά των εποικισμών, της πολιορκίας ή της διακοπής της γενοκτονίας». Το PFLP μιλάει για «πολιτική παγίδα» και αναρωτιέται πως «πώς μπορεί κανείς να μιλάει για “δύο κράτη” όταν υπάρχουν σχέδια εξόντωσης, εθνοκάθαρσης, προσάρτησης και επέκτασης, και υπάρχουν περισσότεροι από 700.000 Σιωνιστές έποικοι στη Δυτική Όχθη; Πού είναι το κράτος στη σκιά ενός τείχους που χωρίζει οικογένειες και με τα περάσματα να ελέγχονται κατά τα καπρίτσια των στρατιωτών της κατοχής; Δεν απαιτούμε μια συμβολική οντότητα υπό ‘ισραηλινή’ κυριαρχία, αλλά πραγματική απελευθέρωση, το δικαίωμα στην επιστροφή και ιστορική δικαιοσύνη».
Οι αντιδράσεις όμως ηταν ευρύτερες, αφού και το Δημοκρατικό Μέτωπο Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (DFLP), μια οργάνωση που τάσσεται υπέρ της λύσης των δύο κρατών, εξέφρασε την έκπληξή του για τη μονομερή απόφαση του Αμπάς, η οποία ελήφθη «σε μια εποχή που οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην παύση του συστηματικού πολέμου εξόντωσης που διεξάγεται εναντίον του ηρωικού λαού μας στην ακλόνητη Λωρίδα της Γάζας και στην αντιμετώπιση του βάναυσου σχεδίου προσάρτησης και εποικισμού που εκτυλίσσεται στη Δυτική Όχθη» και ενώ «βρίσκονταν σε εξέλιξη διαβουλεύσεις σε πολλαπλά επίπεδα μεταξύ των εθνικών παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ του DFLP και του κινήματος Φατάχ, για τη διεξαγωγή ενός αποτελεσματικού και επιδραστικού εθνικού διαλόγου». Όπως καταγγέλλει το DFLP, η επιβολή πρόσθετων όρων για συμμετοχή στις εκλογές, πλην της αποδοχής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), της Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και του Βασικό Νόμο της ΟΑΠ «ισοδυναμεί με σκόπιμο αποκλεισμό ισχυρών πολιτικών δυνάμεων στο παλαιστινιακό πλαίσιο, αποκρύπτοντας αβάσιμες πολιτικές προθέσεις».
Σε κοινή δήλωση, η Χαμάς, η Ισλαμική Τζιχάντ, το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, το Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, η Γενική Διοίκηση και οι Δυνάμεις Κεραυνού, αναφορικά με την γαλλοσαουδική πρωτοβουλία, είπαν πως είναι καλοδεχούμενη «κάθε προσπάθεια σε διεθνές επίπεδο για την υποστήριξη του λαού μας και των νόμιμων δικαιωμάτων του», σημειώνοντας άλλωστε πως είναι «φυσικό αποτέλεσμα των θυσιών και της σταθερότητας του λαού μας κατά τη διάρκεια των 77 ετών από τη Νάκμπα και άμεσο αποτέλεσμα της επέκτασης της διεθνούς αλληλεγγύης προς τον λαό μας που προκλήθηκε από τον καταστροφικό ισραηλινό πόλεμο». Ωστόσο, τόνισαν πως «ο λαός μας απαιτεί άνευ όρων διεθνή αναγνώριση του ανεξάρτητου κράτους του και των αναφαίρετων εθνικών δικαιωμάτων του, ως πολιτικό δικαίωμα και ιστορική δικαιοσύνη που δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή να αναβληθεί. Η πορεία προς μια λύση ξεκινά με την παύση της επιθετικότητας κατά του λαού μας, την παύση του εγκλήματος της γενοκτονίας και της συστηματικής πολιτικής της λιμοκτονίας».
Είναι πιθανό οι κινήσεις το Αμπάς να προκαλέσουν αντιδράσεις και εντός του κόμματος του, όπως έγινε όταν στελέχη της Φατάχ αντέδρασαν στο πρόσφατο σχέδιό του για αφοπλισμό των Παλαιστίνιων προσφύγων στους καταυλισμούς του Λιβάνου. Άλλωστε, πολιτοφυλακές που προέρχονται από τη Φατάχ έχουν πάρει επίσης τα όπλα κατά της κατοχής μετά την 7η Οκτώβρη, έχοντας αντιμετωπίσει την καταστολή της «ΠΑ». Αλλά σημαίνοντα στελέχη της οργάνωσης, όπως ο Αμπάς Ζάκι, διατηρούν δίαυλο με την παλαιστινιακή αντίσταση και έχουν κατά καιρούς ξεκαθαρίσει πως «ποιος μιλάει για αποστρατιωτικοποίηση είναι υπέρ των συμφερόντων του Ισραήλ», σημειώνοντας πως «ένα κράτος χωρίς κυριαρχία και ασφάλεια δεν είναι κράτος. Η αποστρατιωτικοποίηση σημαίνει υποταγή και δεν θα γίνει αποδεκτή από τον λαό μας».
Καταληκτικά, δεν είναι τυχαίο πως οι συζητήσεις για αναβίωση της υποτιθέμενης «λύσης των δύο κρατών» για την αποδοχή ενός αποστρατιωτικοποιημένου παλαιστινιακού (σχεδόν) κράτους, συμβαίνουν την ίδια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τις πιέσεις στην κυβέρνηση του Λιβάνου, ώστε να επιβάλει τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ. Ο στρατός του Λιβάνου που θα αναλάβει το μονοπώλιο των όπλων, σύμφωνα με το αμερικάνικο σχέδιο, θυμίζει περισσότερο μια στρατοχωροφυλακή που εκπαιδεύεται για τη διατήρηση της εσωτερικής ασφάλειας και την αποτροπή ταραχών παρά τακτικό στρατό. Ο αφοπλισμός της Χεζμπολάχ σημαίνει πρακτικά αφοπλισμό του Λιβάνου. Υπό αυτή την έννοια, παρά τις ισραηλινές αντιδράσεις και την αμερικανική απόρριψη, η γαλλοσαουδική πρωτοβουλία για την Παλαιστίνη, το αμερικανικό σχέδιο για τον Λίβανο, η σιωνιστική κατοχή και ο εποικισμός και τα συμφέροντα της δυτικής νεοαποικοκρατίας, λειτουργούν συμπληρωματικά. Ώστε όχι μόνο η Παλαιστίνη, αλλά ολόκληρη η Δυτική Ασία, να αποτελείται στο μέλλον από μικρά ή μεγάλα _μπαντουστάν,_ δηλαδή από αποστρατιωτικοποιημένες «διοικητικές οντότητες» που θα είναι κάτι λιγότερο από κράτη.
Μοιράσου το __
* __Facebook
* __Twitter
* __LinkedIn
* __Reddit
