Terrabayt

Direniş Olarak Diyalektik: Hegel, Benjamin, Adorno Kapitalist modernite eleştirileri arasında görülen önemli farklılıklara rağmen hem Walter Benjamin hem de Theodor Adorno diyalektiği bir direniş olarak anlarlar. Marx’ın Hegel’in spekülatif diyalektiğ...

Bugün Adorno'nun ölüm yıl dönümü.

"O halde Adorno’da diyalektik, Batı rasyonalitesinin, metalaşmış kültürün ve Batı felsefi kategorilerinin çelişkilerini huzursuz hareketleri içinde sergileyebildiği ölçüde bir direniş biçimidir."

- Rocío Zambrana

terrabayt.com/dusunce/dire...

Atom Çağı İçin Tezler 1.Dünya Durumu Olarak Hiroşima[1]: 6 Ağustos 1945’te, Hiroşima Günü’nde, Yeni Bir Çağ başlamıştır: Artık herhangi bir anda, gezegenimizin herhangi bir noktasını — hatta bütün gezegeni — bir Hiroşima’y...

"Radyoaktif bulutlar, kilometre taşlarını, ulusal sınırları ya da perdeleri umursamadığından, mesafeler artık anlamını yitirmiştir. Dolayısıyla, bu Ahir Zamanlar çağında herkes herkesin ölümcül menzili içerisindedir."

- Günther Anders (1960)

terrabayt.com/dusunce/atom...

Kötü Görüntü Savunusu Kötü görüntü hareket halindeki kopyadır. Kalitesi düşüktür, çözünürlüğü standart altıdır. Hızlandıkça bozulur. Bir görüntünün hayaletidir; ön izlemedir; kapak görselidir; başıboş bir fikirdir, bedava ...

"Kötü görüntü bir bez parçası veya söküktür; bir AVI veya bir JPEGtir, görünüşlerin sınıflı toplumunda çözünürlüğüne göre değerlendirilip derecelendirilen lümpen proleterdir. Kötü imge yüklenmiştir, indirilmiştir, paylaşılmıştır, yeniden formatlanmıştır."

- Hito Steyerl

Vampirler Şatosundan Çıkmak Fisher, sınıf bahsinin buharlaştığı ve "kimlikçi" bir çizgiye evrilen belli bir "sol" kesimde şahsileştirilmiş karakter suikasti siyasetini, sermaye tarafından önü açılan, Nietzsche'nin eleştirdiği tü...

"Vampirler Şatosu üyeleri inanılmaz rekabetçidirler ama bu burjuvaziye özgü pasif agresif tavırla bastırılmıştır. Onları bir arada tutan dayanışma değil, karşılıklı korkudur: şimdi de ben dışlanırım, ifşalanırım, yargılanırım korkusu."

- Mark Fisher
terrabayt.com/dusunce/vamp...

Sermayenin Sınırlarını Keşfetmek: Morozov’un 'Tekno-Feodal Aklın Eleştirisi'ne Bir Yanıt Evgeny Morozov, dijital ekonomideki toplumsal ilişkileri feodal dönemle analoji kurarak kavramsallaştıran ve internet kullanıcılarının teknoloji baronlarının egemenliğindeki alanlara adeta serfler gib...

Cédric Durand, bu yazısında sitemizde çevirisine yer verdiğimiz Evgeny Morozov'un Tekno-Feodal Aklın Eleştirisi metnine yanıt veriyor.

"Tüm kanıtlar, güçlü bir yukarıya doğru yeniden dağıtım eğilimine ve kasvetli bir üretken dinamizme işaret ediyor."

terrabayt.com/dosya/teknof...

Modern, Modernizm, Modernite? Evet, Lütfen! Terrabayt Sohbetleri · Episode

Terrabayt Sohbetleri'nin bu bölümünde Koray Kırmızısakal (@koraykirmizisakal.bsky.social) ve Ege Çoban, modern, modernizm ve modernite kavramlarını farklı açılardan ele alan Berman, Anderson, Koselleck, Peter Osborne, Fredric Jameson, Nathan Brown ve Rémi Brague gibi düşünürleri tartıştı.

Tekno-Feodal Aklın Eleştirisi Önce iyi haber: Fredric Jameson tarafından 1990’larda ifade edilen, kapitalizmin sonunu hayal etme yasağı nihayet sona erdi. İlerici hayal gücünün onlarca yıl süren duraklaması da böylece son buldu. G...

Evgeny Morozov, bu yazısında tekno-feodal ve neo-feodal kavramlarını sahiplenen düşünürleri eleştiriyor.

"Sanki solun teorik çerçevesi, kapitalizmi yozlaşma ve sapkınlık üzerine ahlaki bir dil kullanmadan anlayamıyormuş, işe yaramaz hale gelmiş gibi."

Ege Çoban çevirdi.

Terrabayt Okumaları'nın ilkini gerçekleştirdik. Byung-Chul Han külliyatını eleştirel bir gözle değerlendiren Koray Kırmızısakal'a, bizi ağırlayan Tekay Sanat Stüdyosuna ve katılımcılara çok teșekkür ederiz.

Güzel bir yazı. Romanın kökenleri bir muammadır diyor en nihayetinde. Köken eleştirisi konusunda biraz Karatani biraz Derrida biraz da Saidciliğe sempati besliyorum ama ekonomi-politik yan da baskın çıkıyor, galiba bu konuda affedersiniz ama Ian Wattcıyım galiba :)

Dosya Çağrısı: Teknofeodalizm? Bir hayalet dolaşıyor: teknofeodalizmin hayaleti. Kapitalizmin sonunu hayal etmenin artık mümkün olduğu zamanlarda yaşamaya başladık. Ama bu, iyi bir haber değil. Çünkü kapitalizmin sonu ya da kabuk d...

“Teknofeodalizmde miyiz, yoksa kapitalizm yine bildiğimiz gibi mi?” sorularına yanıt arayacağımız Terrabayt açık dosya çağrımıza, çeviri ve orijinal metinlerle katkılarınızı bekliyor.

terrabayt.com/dosya/dosya-...

Atom Çağı İçin Tezler 1.Dünya Durumu Olarak Hiroşima[1]: 6 Ağustos 1945’te, Hiroşima Günü’nde, Yeni Bir Çağ başlamıştır: Artık herhangi bir anda, gezegenimizin herhangi bir noktasını — hatta bütün gezegeni — bir Hiroşima’y...

"Atom savaşı tehdidi — yani yok etme tehdidi — bizzat totaliter bir eylemdir; çünkü bu tehdit gezegenimizi devasa bir toplama kampına dönüştürür ve hiçbir kaçış yolu bırakmaz."

- Günther Anders

terrabayt.com/dusunce/atom...

Baş Parmaklar İğrençtir André Breton, her ne kadar ‘sürrealizm’ terimini ilk kullanan kişi olmasa da 1924’te yazdığı ilk Manifesto‘suyla bu terimi kendisine mal etmişti. Orada bu yeni doğan hareketi, sıradan olanın içindeki ...

Breton için öznel özgürleşme, toplumsal devrimin olmazsa olmaz tamamlayıcısıydı: "‘Dünyayı dönüştürün’ dedi Marx; ‘Değiştirmelisin yaşamını’ dedi Rimbaud. Bu iki şiar da bizim için aynı şeydir.”

- Hal Foster

terrabayt.com/kultur/bas-p...

Geç Dönem Marx’ın Bilinmeyen Patikaları Josefina L. Martinez’in Marcello Musto ile Marx’ın yaşamının son yılları üzerine yaptığı bir röportajın çevirisini okurlarımızla paylaşıyoruz. Marx, yaşamının son yıllarında günümüz siyasi gündemi içi...

Bugün Marx'ın doğum günü.

"Marx aynı zamanda, Morgan’ın kadının özgürleşmesi üzerine değerlendirmelerini de ihtimam gösterdi. Amerikalı antropolog, kadim toplumların kadınlara muamelede ve davranışlarda modernlerden çok daha ileride olduğunu yazıyordu."

- M. Musto

terrabayt.com/dusunce/gec-...

Bir İz Peşinde: Roman Nedir? İsmail Gezgin’e ithafen… Giriş Roman Nedir? başlığıyla Mayıs 2018’de Marina MacKay imzalı çeviri bir kitap yayımlandı. İlk başta, kitabın başlığı okurda felsefi bir izlek edindiği hissini uyandırıyor....

Abdurrahman Kıran, Marina MacKay'in Roman Nedir? adlı eseri üzerinden romanın kökenlerine dair yazdı.

Roman, antik çağın bir ürünü müdür, yoksa bir İngiliz icadı mıdır? İlk roman Don Quijote midir, yoksa Genji'nin Hikayesi mi?

terrabayt.com/dusunce/bir-...

Fare ile Dağ: Gramsci'nin Ekolojik Masalının Düşündürdükleri I. Antonio Gramsci, hapishanedeki beşinci yılında, eşi Giula’ya yazdığı 1 Haziran 1931 tarihli mektupta, memleketinde duyduğu bir masaldan bahseder ve eşinden, bu masalı çocukları  Delio ve Giuliano’y...

Bugün Antonio Gramsci'nin ölüm yıldönümü.

Antonio Gramsci, hapishanedeki 5. yılında, eşi Giula’ya yazdığı 1 Haziran 1931 tarihli mektupta, memleketinde duyduğu bir masaldan bahseder ve eşinden, bu masalı çocukları Delio ve Giuliano’ya aktarmasını ister.

terrabayt.com/kultur/fare-...

Sosyal Medyada “Tradwife” Akımı: Yükselen Feminizm Düşmanlığı “Make Housewives Great Again” İngilizcede “geleneksel eş” anlamına gelen “traditional wife” tamlamasının kısaltması olarak kullanılan “tradwife” kavramı; son yıllarda sosyal medyada oldukça popülerleş...

"Milyonlarca takipçiye sahip tradwife temsilcileri; modern hayatın, kapitalist sistemin ve kadın düşmanı politikaların içinde hayatta kalmaya çalışan kadınlara bir rüya pazarlamaktadır."

Beste Çırak yazdı.

terrabayt.com/dusunce/sosy...

Sibernetik Bir Çözüm Arayışı: Hatay Depremi Örneği “Dünya, sürekli hesaplayan dev bir makine gibidir; her parçası diğer parçalarla ilişki içinde sürekli yeniden şekillenir.” — Gottfried Wilhelm Leibniz 6 Şubat 2023’te Türkiye’nin birçok yerini vuran H...

"Hatay Depremi’nin felaket boyutuna ulaşmasının asıl sebebi doğa değil, insan eliyle yaratılmış merkeziyetçi yönetim modelidir. Bugün, sibernetik ilkelerle örgütlenmiş bir toplumda, afet anında en yakın bireyin harekete geçmesini sağlayacak sistemler tasarlanabilir." terrabayt.com/yasam/sibern...

Jean-Paul Sartre'ın Maceraları Jean-Paul Sartre (1905-1980) varoluşçu düşüncenin belki de en ünlü temsilcisidir. Onun felsefesi, insanların ileri düzeyde bir gerekçe olmaksızın karar vermek zorunda olmanın olanaksız sorumluluğuyla ...

Jean-Paul Sartre'ın ölüm yıldönümü vesilesiyle:

(Sartre) "çeşitli sol davaları savunan bir toplumsal aktivistti. Cezayir’deki Fransız sömürge yönetimine karşı mücadelede önemli bir rol oynamış, Fransız hükümetinin toplama kampları ve zulümlerini kınamıştır."

terrabayt.com/dusunce/jean...

YouTube video by Terrabayt Fredric Jameson: Entelektüel Otobiyografi

Fredric Jameson’ın geçmiş doğum günü vesilesiyle, entelektüel dünyasına bir pencere aralayan bu videoyu sizlerle paylaşıyoruz. Bu büyük düşünürle ilk kez tanışacak olanlar için güzel bir başlangıç olabilir. (Videoda Türkçe altyazı seçeneği mevcut).

youtu.be/tGMae0UE8gE?...

Terrabayt Okumaları başlıyor!

Koray Kırmızısakal (@koraykirmizisakal.bsky.social) eşliğinde, Byung-Chul Han’ın görüşlerini eleştirel gözle tartışıyoruz.

Herkesi kitaplığından bir Han kitabı kapıp tartışmaya davet ediyoruz.

🗓️ 17 Mayıs 2025
📍 Hasanpaşa Mah. Nabizade Sk. No: 22-24 Kadıköy

Sanat: Sağlıklı Mı Marazi Mi? Lukacs bu metinde estetik ve sanat üzerine görüşlerini paylaşıyor.

Bugün György Lukács'ın doğum günü.

İnsan ilişkileri tarihsel olarak değişir, bu ilişkilerin entelektüel ve duygusal değerlendirmeleri de buna göre değişir.[...] Belirli bir zamanda belli bir insan ilişkisi ilerici, bir başkası gericidir.

Çev. Bartu Şanlı

terrabayt.com/dusunce/sana...

Alt-Right Geçmişte kimlikler ve aidiyetler sultanlara veya krallara aitken modern dönemlerde ulus-devletlerin liderleri böyle bir role sahip değildir. Sanki kimlikler biraz daha “buharlaşmış” ve daha soyut hale...

"[Alt-right gruplar] kendilerinde bir “düşman belirleme” gücü olduğuna inanmakta ve bu sayede ekonomik, kültürel, siyasi ve hatta askeri güce sahip olmayı hayal etmektedirler. Onların üstünlüğünü tanımayan herkes onların düşmanıdır."

Germaine Dulac: Sessizce Kendi Şarkımızı Dinleyelim Germaine Dulac, insan zihninin ve ruhunun iç işleyişini ifade edecek “saf” bir sinema yaratmak için olağanüstü bir enerji ve tutkuyla çalıştı. 1882’de Fransa’da doğdu, sinemaya olan sevgisi, sanatın k...

"Film ve fotoğrafçılığın ilk günlerinde pek çok kadının gerçeküstücülüğe ilgi duyması benim açımdan büyüleyici.

Belki de bu, 'gerçek' dünyanın erkekler tarafından tasarlanması ve kontrol edilmesi durumuna bir yanıttı."

Nalan Kurunç çevirdi.

Kapitalizm Gerçekten Her Zamanki Gibi Mi? Evgeny Morozov, New Left Review‘da yayımlanan Tekno-Feodal Aklın Eleştirisi adlı makalesinde, feodalizm ile kapitalist sistemdeki eğilimler arasında benzerlik gören düşünürleri hedef alıyor. Bu eğilim...

Jodi Dean, tekno-feodalizm tartışmasına katkı sunduğu bu yazısında, Evgeny Morozov'a cevap verirken platform ekonomisinin bir tür neo-feodalizm ürettiğini, "neoliberalizmin neo-feodalizme" dönüştüğünü öne sürüyor.

Einstein ve Bergson: Zamanın Doğasına Dair Yapılan En Büyük Tartışma İnsanoğlu, bilinebilirler dünyasına açılan o saygın kapının yegâne anahtarı olan merakın varlığı ile yaşar. Her zaman öyle oldu. Hele bir de çehresini gökyüzüne çevirip ezeli mi yoksa limitli mi olduğ...

"6 Nisan’da büyük savaş başlamıştı. Eskiden çok iyi bir matematikçi olan Bergson Einstein’ın bilime metafizik aşılaması yaptığını iddia ediyor onu suçluyordu. Ona göre Einstein matematiksel olarak belli bir yere ulaşmıştı ama çalışması eksikti."

Celal Güler yazdı.

çünkü bu benim en büyük umudum, beni güçlü ve aktif tutan inancım: torunlarımız bizden daha iyi olacak, özgürlük bir gün gelecek ve erdem özgürlüğün kutsal ısıtıcı ışığında despotizmin buzlu bölgesinden daha iyi gelişecek. her şeyin daha iyi zamanlara doğru ilerlediği bir dönemde yaşıyoruz”

Mutlak Yabancılaşma Bir misyonumuz var: çağrımız toprağın işlenmesidir.[1] – Novalis Çünkü bu benim en büyük umudum, beni güçlü ve aktif tutan inancım: torunlarımız bizden daha iyi olacak, özgürlük bir gün gelecek ve erd...

"İklim değişikliğinin kendisi, 21. yüzyılın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkacak olan sınıf ilişkisinin temelini değiştirmiştir: yerkürenin bazı bölgeleri yaşanabilir kalmaya devam edecek, bazıları ise etmeyecek."

- Nathan Brown

Çeviren: Ege Çoban

terrabayt.com/dusunce/mutl...

Popülizmin Medyada Yükselişi Popülizmin Doğuşu Televizyon programlarındaki tartışmalardan sokaktaki siyasete kadar birçok alanda popülizm terimi farklı biçimlerle karşımıza çıkmaktadır. Popülizmin farklı türleriyle karşımıza çıkı...

"Sürdürülebilir herhangi bir kültürel normun yerini anlık tepkilerin veya “hap bilgilerin” aldığı bu yapı, tüketim kolaylığının anlamın önüne geçtiği neoliberalizmin dijitalleşmiş halidir."

Uğur Delen yazdı.

terrabayt.com/uncategorize...

Tarihsel Zamanın Askıya Alınması Andrea Cavaletti: Sunuş Burada sunduğumuz “Tarihsel Zamanın Askıya Alınması” metni, Furio Jesi’nin 1968 ile 1969 yılları arasında yazdığı Spartakus: Simbologia della rivolta kitabından alınmıştır. Jes...

"İnsan bir şehri, çocukken sokaklarında oynamaktan veya caddelerinde partneriyle dolaşmaktan çok içinde kaçışarak veya ilerleyerek, hücum ederek ve hücuma uğrayarak sahiplenir. İsyan saati çattığında kişi artık şehirde yalnız değildir."

- Furio Jesi

terrabayt.com/dusunce/tari...

Nefret mi Öfke mi? Nefret (yukarıdan) yetkilendirildiğinde hızla dönüşüm geçirir; öyle ki artık neyin yoz neyin suçlu olduğu (ki bunlar da körlük ve saf hınçla körüklenir) görülmez olur; işte bu nefretin mutlaka öfkeye ...

Öfke insan haysiyetini hiçe sayan saldırılar karşısında gazaptır, bizim dik duruşumuzdur. Nefret soluktur, depresiftir, korkaktır, içten içe kendini yiyip bitirendir. Öfke açıktır, insanın yüzünü soldurmaz, kızartır.

- Ernst Bloch