Ömer Faik Anlı

"Bu kitap(lar), içindekiler tablosundan belli olmayabilecek sorunlara el atmaktadır".

Teknolojik harikalar bizi büyüleyebilir.
Ama bu büyü, bizi ele geçiriyorsa; elimizdeki şey yenilik değil, özgürlüğün zedelenmiş halidir.

Çünkü distopyalar teknolojiyle değil, değerlerden sessizce vazgeçildiğinde inşa edilir.

Ve onları mümkün kılan, çoğu zaman ürünler değil, bizim suskunluğumuzdur

İşte bu yüzden: başarı ile meşruiyet karıştırılmamalı.
Bir ürün ne kadar etkileyici olursa olsun, onu doğuran değerler sorgulanmadan özgürlük korunamaz.

Bir ürün başarılı olduğu için, üreticisinin değerleri görünmez hale geliyorsa; biz de bu sıradanlığın parçası haline gelmiş oluruz.

Jobs anlam üretiyordu; Musk ise kontrol.
Biri duygusal bağ kurmayı hedeflerken, diğeri kural koyuyor.

Bu noktada Hannah Arendt’in “kötülüğün sıradanlığı” kavramı devreye girer:

Kötülük, çoğu zaman açık bir zorbalıkla değil; bireylerin düşünmeden, sorgulamadan sisteme uyum göstermesiyle yayılır.

Musk’ın Tesla, X (eski Twitter), Starlink gibi ürünleri, kullanıcıyı büyüleyecek kadar yenilikçi olabilir.
Ancak bu büyü, etik sorgulamayı bastırıyorsa; ürün artık yalnızca teknolojik değil, ideolojik bir aygıta dönüşür.

Ama Elon Musk gibi figürlerin elinde bu yaklaşım, daha karanlık bir soruyu gündeme getiriyor:

“Ürün vazgeçilemez derecede başarılıysa, onu üreten kişinin değerleri göz ardı edilebilir mi?”

Ona göre:
❝ Ürün, kendi kendisinin reklamıdır.
Gerçekten harikaysa insanlar onu arzular.
Arzulanmak, satış yapmaktan güçlüdür. ❞

Bu anlayış, Apple ürünlerini birer arzu nesnesine dönüştürdü.

Ürün vazgeçilemez derecede başarılıysa, onu üreten kişinin değerleri göz ardı edilebilir mi?

Steve Jobs’ın “Harika bir ürün sunduğunda satışlar kendiliğinden gelir” sözü sadece bir strateji değil, bir vizyondu. Ürün, yalnızca işlevsel değil; estetik, duygusal ve simgesel bir deneyim sunmalıydı.