KB nationale bibliotheek

Een middeleeuws handschrift, opengeslagen op een kussen, met op één pagina een rijkversierde tekst en op de andere pagina een afbeelding van Jezus die het kruis tilt terwijl omstanders hem lastigvallen.

Een detail van de marges uit het handschrift: tussen bloemen en andere planten zijn kleine spinnetjes getekend.

Wat kruipt daar in de marge? 🕷️ Speur samen met de Digital Manuscript Nomads mee in middeleeuws handschrift 96 G 8, uit de collectie van Bibliotheek Rotterdam!

#nationalebibliotheek #digitalmanuscriptnomads

Let op als je 'm zelf bakt: er moet 200 gram boter in, niet 20! 🧈

Een 'tévé-taart', zou dat lekker zijn? 🍰 Webredacteur Sebas nam de proef op de som met dit recept uit 1962 dat we in Delpher vonden.

💻: resolver.kb.nl/resolve?urn=...

#nationalebibliotheek #delpher

Twee foto's: een opengeslagen middeleeuws handschrift met gekleurde initialen, en de linkerrand van één pagina uit het handschrift met rode tekst in de marge.

Twee foto's: de rest van de pagina uit de eerste foto met rode tekst in de marge en een afbeelding van een hart in een drinkbeker. Daarnaast de linkerhelft van een versierde afbeelding. Zichtbaar is een hand die een gouden voorwerp vasthoudt.

Twee foto's: de rechterhelft van de pagina uit de vorige foto. Zichtbaar is een heilige met een bisschopsstaf en een mijter. Daarnaast een halve foto van het dichtgeslagen boek.

Twee foto's: de rest van het dichtgeslagen boek uit de vorige foto. Daarnaast een afbeelding van een bloedend hart.

Een kijkje in een handschrift uit de collectie van @tresoar.bsky.social.

🗓️ – Begin 16e eeuw, geschreven na 1503
📍 – Zuid-Nederland, vermoedelijk Brabant
📜 – 88 folia op perkament
🎨 – verluchte miniaturen, sierinitialen en pentekeningen
📚 – getijdenboek en gebedenboek, voor persoonlijk gebruik

Een klein middeleeuws handschrift, liggend op een kussen met een loodlint om het open te houden.

De Digital Manuscript Nomads maken naast de standaardproductie ook altijd mooie presentatiefoto’s. Zo’n extra foto geeft een mooi beeld van het boek als object en laat ook goed de materialiteit zien.📜 Dit handschrift is een prachtig getijdenboek uit de collectie van Valkhof. ✨

#nationalebibliotheek

Dag Ewoud, er was gisteren inderdaad een korte storing in onze internetdiensten! We houden de boel goed in de gaten.

Een middeleeuws handschrift met een rijkversierd initiaal met bladgoud waarin twee slangen om elkaar heen krullen. Het boek bevindt zich in Librije Zutphen.

De marge van een middeleeuws handschrift. Onder een rand met planten zie je een grijze kat die achter een zwarte muis aan zit. Het boek bevindt zich in Huis van het Boek in Den Haag.

Een middeleeuws handschrift met een vrolijk rood varkentje om één van de woorden heen. Het boek bevindt zich in Huis van het Boek in Den Haag.

Een pagina met verschillende wapenschilden. Boven één wapenschild staat een tekening van een leeuw die een helm opeet. Het boek bevindt zich bij de Hoge Raad van Adel.

Dieren kom je overal tegen in middeleeuwse handschriften, van de marges tot miniaturen, als versiering, fantasiedier of met een diepere symbolische betekenis. Duik in de rijke middeleeuwse dierenwereld samen met ons mobiele digitaliseringsteam, de Digital Manuscript Nomads!

#nationalebibliotheek

Een vrouw loopt met een grote rolkoffer over een voetpad.

De fotostudio van de Digital Manuscript Nomads in een opslagruimte vol kartonnen documentdozen.

De fotostudio van de Digital Manuscript Nomads wordt voorbereid.

Een donkere foto van de fotostudio van de Digital Manuscript Nomads in een garderobe met rode muren.

Wist je over de Digital Manuscript Nomads dat...

🧳 De koffer met apparatuur wel 23 kilo weegt?
🚂 Ze 90% van onze reizen met de trein doen?
📸 Ze op de gekste plekken digitaliseren, bijvoorbeeld in een opslagruimte of een garderobe met rode muren?
📍 Ze inmiddels in elke provincie geweest zijn?

Hoe is de NAVO ontstaan? Ontdek de geschiedenis van de NAVO op deze themapagina op Delpher.nl
💻: www.delpher.nl/thema/geschi...

Waarom vervagen kleuren in de zon? | Alledaagse Vragen Als je je boek een hele tijd in de vensterbank laat liggen, is de kans best aanwezig dat de kleuren op de kaft vervagen door het zonlicht.

Waarom vervagen kleuren eigenlijk in de zon? ☀️

Onze conserveringsadviseur Nicole was te gast bij "Alledaagse vragen" om deze kleurrijke vraag te beantwoorden. Luister de aflevering hier: npo.nl/luister/podc...

#nationalebibliotheek #npo

Een collage met kaften van pulpboekjes van zo'n 100 jaar geleden.

Goedkoop papier werd vroeger gemaakt met houtpulp. Dit is waar de term "pulp fiction" vandaan komt. Op 4 juli vertelt collectiespecialist Arno Kuipers over Nederlandse pulp, oorlog en geweld, spanning en sensatie en erotiek en liefde. Kom jij ook?

💻 www.kb.nl/agenda/kb-co...

#nationalebibliotheek

Een middeleeuws handschrift met verschillende tekeningen van paarden.

Een middeleeuws handschrift met een tekening van een klein kind op een klein paard naast een volwassene die zijn handen omhoog houdt in een "rustig aan"-gebaar.

Een middeleeuws handschrift met een tekening van een brutaal uitziend paard dat met de tong uit de mond langsloopt.

Een middeleeuws handschrift met onderaan een tekening van een vis.

🐴 De Digital Manuscript Nomads vonden weer iets moois in dit handschrift met teksten van Ovidius.

✍️ Iemand heeft zich creatief uitgeleefd op de lege bladen en marges. Waarom en wanneer precies? Dat blijft gissen, maar zulke spontane tekeningen maken een handschrift uit 1339 extra fascinerend.

Lijkt mij ook een logische plek voor deze mooie vondst!

Agenda Zomer 2025 in de KB

Juni 10 100 jaar Willem Oltmans - De erfenis van een anti-journalist 14.00 - 17.00, KB. Op de 100ste geboortedag van Willem Oltmans, organiseren de KB en de Willem Oltmans Stichting het symposium 100 jaar Willem Oltmans - De erfenis van een anti-journalist. Tijdens het symposium worden de verschillende kanten van deze veelzijdige en controversiële journalist belicht. Ook neemt KB-directeur WIlma van Wezenbeek het 76ste en laatste deel van Oltmans' gepubliceerde dagboeken/memoires in ontvangst.

Juli 4 KB-College: Van pulp tot parel 14.00 - 17.00 uur, KB. € 7,50. Met het groeien van de lezers- en de boekenmarkt werd vanaf het eind van de 19e eeuw ook steeds meer goedkope houtpulp gebruikt. De goedkope triviale lectuur die werd gedrukt op dit slechtere papier werd vaak zeer misprezen en daardoor werd het begrip 'pulp' langzamerhand ook een denigrerende genre-aanduiding. Collectiespecialist Arno Kuipers geeft dit college over het culturele fenomeen.

Meer info via kb.nl/agenda

Deze zomer valt er weer genoeg te beleven in de KB. Of je nou een rondleiding wil volgen of gewoon verkoeling zoekt in de leeszalen met een goed boek - het kan allemaal! ☀️

#nationalebibliotheek #denhaag #evenementen #agenda #lezing #symposium

📜 De Digital Manuscript Nomads hebben geëxperimenteerd met 3D-visualisatie van een prachtig stuk uit de collectie van Huis van het Boek.

Hoe? Gewoon met je mobiel! 📱 De techniek heet gaussian splatting: een slimme manier om foto’s om te zetten in een 3D-weergave.

#nationalebibliotheek

100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist Op 10 juni 2025 organiseren de KB en de Willem Oltmans Stichting het symposium 100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist.

Op 10 juni 2025, de honderdste geboortedag van Willem Oltmans, organiseren de KB en de Willem Oltmans Stichting het symposium '100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist'.

Wil je hierbij zijn? Deelname is gratis, maar aanmelden noodzakelijk. Meer info: www.kb.nl/agenda/100-j...

Misschien had je 't al gezien, maar intussen staat de juiste Engelse versie bij de vragen!

Een klein leren boekje in een hand.

Een pagina uit een middeleeuws manuscript met een rijk versierd initiaal waarin een man een doek met drie baby's vasthoudt. De rand van de pagina is versierd met gekleurde en gouden bloemen.

Een middeleeuws manuscript dat voorzichtig opengehouden wordt zodat het gefotografeerd kan worden.

Een illustratie uit een middeleeuws manuscript van een vierkant kruis. De afbeelding is wat dof en het goud lijkt gedeeltelijk verdwenen.

📸 De Digital Manuscript Nomads zijn op bezoek bij Regionaal Archief Zutphen. Zeven middeleeuwse handschriften worden de komende dagen vastgelegd!

🏷️ 0278-034 Getijdenboek (c. 1450), bruikleen van Huis te Baak.
🏷️ 0407-0761 Missaal (c. 1400-1410)

#nationalebibliotheek #digitalmanuscriptnomads

Je hebt gelijk, dank voor het doorgeven! Ik ga dat gelijk even bij de redactie neerleggen om op te pakken!

“Juist door gesloten te zijn over wat ons erfgoed bedreigd, vergroot je je kwetsbaarheid,” aldus onze directeur Wilma van Wezenbeek, die door Dagblad @trouw.nl werd geïnterviewd over een aantal incidenten die de KB nationale bibliotheek recent meemaakte.

"Agenda Mei in de KB" op een foto van de leeszaal van de KB.

5 mei 2025 Haagse Vrijheidsmaaltijd 11.00 - 14.30 uur, Nationaal Archief De KB en het Nationaal Archief organiseren samen de Haagse Vrijheidsmaaltijd. Kom dus op tijd langs voor een gratis kopje soep in de hal van het NA. Ook zijn er leuke workshops voor kinderen, presentaties over oorlogskranten door KB Collectiespecialist Huibert Crijns en een rondleiding door de tentoonstelling 'Op de vlucht voor Hitler - De Engelandvaart van de familie Oznowicz'.

12 mei Denken over oorlog & vrede: Vechten voor vrede 19.30 - 21.00, KB. € 7,50 Hoe kunnen we oorlogen voorgoed uitbannen? Die vraag houdt denkers als Erasmus, Kant en Bertha von Suttner al eeuwen bezig - en veel van hun ideeën vonden voor het eerst weerklank in Den Haag, de stad van vrede en recht. Gastspreker Benjamin Duerr neemt je mee naar de tijd van de Haagse Vredesconferenties. Collectiespecialist Esther van Gelder laat aan de hand van bijzondere stukken zien hoe elke roep om oorlog gepaard ging met krachtige vredesstemmen.

22 mei On the spot: Milio van de Kamp 19.30 - 21.00 uur, KB. € 7,50 Milio van de Kamp is schrijver, socioloog, werkzaam als universitair docent aan de UvA en een van de scherpste stemmen van zijn generatie. Tijdens deze avond gaan we met Milio in gesprek over zijn persoon en de vraagstukken die hem op dit moment bezighouden. Thema's die niet alleen actueel zijn, maar ook urgent. Hoe beïnvloedt ongelijkheid het dagelijks leven? Wat betekent het om je thuis te voelen in een samenleving die niet altijd voor iedereen is gebouwd? En hoe kunnen we samen bouwen aan iets beters?

Mei staat in het teken van vrijheid. ✊ Zo organiseren we op 5 mei de Haagse Vrijheidsmaaltijd samen met het Nationaal Archief. 📿📷

Daarnaast houden we die maand drie prikkelende sessies over oorlog en vrede in aanloop naar de NAVO-top in juni.

💻: www.kb.nl/agenda

#nationalebibliotheek #agenda

Een middeleeuws manuscript met een versierd initiaal waarin door het hoofd van een man gezaagd wordt door een droevig uitziende man.

Een middeleeuws manuscript met een versierd initiaal waarin een man in bed met een zwaard wordt onthoofd door een vrouw.

Een middeleeuws manuscript met een versierd initiaal waarin een man toekijkt terwijl een andere man met een zwaard op het punt staat een knielende man te onthoofden.

Een middeleeuws manuscript met een versierd initiaal waarin een man met een zwaard geheven een knielende man bij zijn hoofd vasthoudt.

Verfijnde miniaturen met gewelddadige scènes ⚔️

✍️ In de middeleeuwse Parijse bijbels van @huisvanhetboek.bsky.social zijn veel miniaturen te vinden. Op de miniaturen worden martelingen, gevechten en executies in detail afgebeeld.

🏷️ 10E33, 10E35, 10E36

#digitalmanuscriptnomads #nationalebibliotheek

Denken over oorlog & vrede Speciale programmering in aanloop naar de NAVO-top

Denken over oorlog & vrede: Vechten voor vrede 19:30 - 21:00 uur, KB. € 7,50 Hoe kunnen we oorlogen voorgoed uitbannen? Die vraag houdt denkers als Erasmus, Kant en Bertha von Suttner al eeuwen bezig - en veel van hun ideeën vonden voor het eerst weerklank in Den Haag, de stad van vrede en recht. Gastspreker Benjamin Duerr (Schrijver van De Droom van Den Haag, genomineerd voor de Libris Geschiedenisprijs) neemt je mee naar de tijd van de Haagse Vredesconferenties. Collectiespecialist Esther van Gelder laat aan de hand van bijzondere stukken hoe elke roep om oorlog gepaard ging met krachtige vredesstemmen.

Denken over oorlog & vrede: Oorlogsenthousiasme 19:30 - 21:00 uur, KB. € 7,50 Door de geschiedenis heen zagen veel groepen gewapende strijd als motor voor verandering. Ook in de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog leefde in sommige kringen een opvallend enthousiasme voor oorlog. Historicus Ewoud Kieft laat zien hoe zulke ideeën konden ontstaan en hoe krachtig het geschreven woord in oorlogstijd kan zijn. Hij is auteur van Oorlogsenthousiasme en Het verboden boek. Collectiespecialist Channa Hoogervorst onderzoekt via de KB-collectie de geschiedenis van de dienstplicht en het verzet daartegen.

Denken over oorlog & vrede: Bedreigde veiligheid 19:30 - 21:00 uur, KB. € 7,50 De wereldorde is in beweging: verschuivende machtsverhoudingen, afbrokkelende bondgenootschappen. Moeten we ons voorbereiden op oorlog om de vrede te bewaren? En welke lessen zijn er uit het verleden te trekken? Komt er een nieuwe Koude Oorlog? En hoe zit het met de NAVO, de VS en Europa? Hoogleraar Bastiaan van Apeldoorn bespreekt deze vragen aan de hand van prikkelende stellingen en legt historische verbanden. Er is volop ruimte voor publieksparticipatie én een borrel na afloop.

📅 In aanloop naar de NAVO-top op 24 en 25 juni organiseert de KB drie sessies over oorlog en vrede.

Alle sessies zijn los van elkaar te volgen. Er is ruimte om vragen te stellen.

📅: 12, 19 en 26 mei
⏰: 19:30 - 21:00
💶: €7,50

💻: www.kb.nl/agenda/onder...

#kbnationalebibliotheek #navo

Koning Willem-Alexander en koningin Maxima in pastelkleurig silhouet

In 1978 schreef het AD over de streken van Willem-Alexander. De pers uitfoeteren of een agent bekogelen: dat deed de kleine kroonprins allemaal. Maar toch een voldoende voor gedrag op zijn rapport!

Ontdek het in de krant op Delpher: www.delpher.nl/nl/kranten/v...

#nationalebibliotheek #delpher

Een manuscript met je een rijk gedecoreerde kruisiging en verrijzenis, omringd door kleurrijke strooiranden vol vogels en vlinders. Op dezelfde openingsspread staat ook een symbolische voorstelling van de Vijf Wonden van Christus: twee handen, twee voeten en een doornenkroon rond een hart.

Een manuscript met je een rijk gedecoreerde kruisiging en verrijzenis, omringd door kleurrijke strooiranden vol vogels en vlinders. Op dezelfde openingsspread staat ook een symbolische voorstelling van de Vijf Wonden van Christus: twee handen, twee voeten en een doornenkroon rond een hart.

Een manuscript met kleinere, ingetogen miniaturen, waaronder de scène van de ondervraging bij Pontius Pilatus. De decoratie is hier subtieler, maar de verhalende scènes zijn gedetailleerd uitgewerkt.

Een manuscript met kleinere, ingetogen miniaturen, waaronder de scène van de ondervraging bij Pontius Pilatus. De decoratie is hier subtieler, maar de verhalende scènes zijn gedetailleerd uitgewerkt.

In getijdenboeken zie je hoe gelovigen het lijdensverhaal van Christus volgden.

In 10 F 14 (Huis van het Boek) zie je de rijk gedecoreerde kruisiging en verrijzenis. In 2000532 (Bonnefanten, bruikleen Bisschoppelijk Museum) zie je kleinere miniaturen.

#NationaleBibliotheek #DigitalManuscriptNomads

Poster met Mathieu Wijdeven erop, en de tekst: 'On the spot: Mathieu Wijdeven, 24 april, 19.30-21.00, in de KB. Gesprekken over theater en identiteit'

TIP! 🎭 Mathieu Wijdeven, auteur en theatermaker, vertelt tijdens 'On the spot' wat voor hem de kracht is van theater - en nog veel meer! 🎤 Zien we jou daar?

📅 donderdag 24 april
⏰ 19:30 tot 22:00
📍 KB

💻 Info en tickets: www.kb.nl/agenda/spot-...

#nationalebibliotheek #onthespot #mathieuwijdeven

Helaas moeten wij soms deze moeilijke keuzes maken. Ons doel is dus wel om uiteindelijk zoveel mogelijk informatie zo openbaar mogelijk beschikbaar te stellen, maar het is voor nu niet haalbaar om alle huidige bronnen te blijven aanbieden.

Een gezicht bekijkt een leren boek van dichtbij.

Een pagina uit een manuscript. In de marges van de tekst zijn verschillende kleine gezichtjes te zien.

Een ingezoomde pagina uit een manuscript. Een getekend handje wijst naar een gezicht in de marge.

Een opengeslagen manuscript.

Dit is een bijzonder handschrift in de Abdij van Egmond: Expositio in epistolam ad Romanos, ca. 1390.

👉De tekst valt niet alleen op door zijn inhoud, maar ook door de marges. Getekende gezichtjes en handjes, zogenaamde maniculae, begeleiden de lezer.

#digitalmanuscriptnomads #nationalebibliotheek

Een rijk versierd initiaal in een middeleeuws handschrift. Getoond word een knielende non, Sint Coleta, achter haar een man met een aureool, Sint Franciscus. Op de muur hangen afbeeldingen van Jezus en Maria. De afbeelding heeft een rand met blauw en goud die uitloopt in een soort bladerkrans langs de tekst.

Een rijk versierd initiaal in een middeleeuws handschrift. Getoond wordt een schrijvende monnik, Stephanus de Juliaco. De rand van de afbeelding is met goud bekleed.

Dit prachtige 15e-eeuwse handschrift uit de collectie van Bibliotheek Rotterdam bevat twee gehistoriseerde initialen, kleine kunstwerkjes vol details.

96 G 4 - Vita of St. Francis of Assisi (Legenda maior) and other text(s), Bibliotheek Rotterdam

#nationalebibliotheek #digitalmanuscriptnomads

Poster van de vrijheidsmaaltijd, met de verwijzing naar de website haagsevrijheidsmaaltijden.nl

🕊️ Zet 5 mei alvast in je agenda! De KB en het Nationaal Archief organiseren samen een vrijheidsmaaltijd. Geniet van gratis soep gemaakt door Jet van Nieuwkerk en een interessant programma voor jong en oud!

Meer informatie en het definitieve programma volgen nog.

💻: www.kb.nl/agenda/haags...