Montesquieu Instituut

In juli is er wegens komkommertijd normaal geen Hofvijver, maar omdat de verkiezingen eraan komen brengen we dit keer ‘𝗖𝗮𝗺𝗽𝗮𝗴𝗻𝗲 𝗶𝗻 𝗸𝗼𝗺𝗸𝗼𝗺𝗺𝗲𝗿𝘁𝗶𝗷𝗱' uit. Verschillende artikelen over campagnes, in het heden en verleden. Hofvijver juli: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmozeku2d...

In de column op parlement.com gaat Joop van den Berg deze week in op de vraag of Kamerleden en bewindspersonen nog wel voldoende deskundig zijn. Er zijn steeds meer fracties, de zittingsduur van Kamerleden neemt af. Is dit een probleem? Lees verder: www.parlement.com/column/20250...

De stenografen kunnen echter niet altijd alles opschrijven, zoals gezang. Zowel links als rechts claimden de overwinning van de 8-urige werkdag. De socialisten zongen daarom het achturenlied, waarna de andere kant het Wilhelmus inzette. Lees verder: www.parlement.com/node/5095

Om er twee uit te lichten. In 1951 gebruikte P.S. Gerbrandy zijn begrotingsdebatbijdrage om op te komen voor de Friese taal, nav 'knuppelvrijdag'. "De Friezen zijn, uiteraard hebben zij een klein accent, de mensen, die het beste Hollands spreken" www.parlement.com/node/5218

Sinds kort hebben we op parlement.com een overzicht van de Wandelingen door de Handelingen. Een serie memorabele debatten met achtergrond en veel citaten. Zie: www.parlement.com/wandelingen-...

Vandaag is het de Nationale feestdag van onze Zuiderburen. Ze vieren dat 194 jaar geleden hun eerste koning beëdigd werd. @bvdbraak.bsky.social beschrijft de lange zoektocht, waarbij zelfs een Oranjevorst overwogen werd. Lees verder: www.parlement.com/column/20130...

Wereldwijd krijgt klimaat steeds meer aandacht in de rechtbank. Nederland was een voorloper met de 'Urgenda-zaak'. Wat vinden 'gewone' burgers hier eigenlijk van? Juliette de Wit en Boudewijn de Bruin onderzochten dit in Nederland. Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmokgh13blxu

Onlangs nam de Kamer de Asielnoodmaatregelenwet aan, inclusief een amendement waarvan de gevolgen onduidelijk zijn. De situatie is niet uniek. In de column verwijst @bvdbraak.bsky.social naar een vergelijkbaar geval uit 2024. Zie parlement.com/column/202507/wetgeving-moet-een-zorgvuldig-proces-zijn.

Gaat het referendum de democratie redden? Een historisch en vergelijkend perspectief De invoering van het correctief bindend referendum is in Nederland dichterbij dan ooit. Het grondwetsherzieningsvoorstel van de SP geniet uitgesproken …

Kan het correctief bindend referendum de Nederlandse democratie redden? Jelle Lammerts van Bueren analyseert de geschiedenis van de Nederlandse discussie en beschouwt de werking van referenda in andere landen. Lees hier de analyse: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmp3bkfru...

Dit jaar werd de Democratie Monitor gelanceerd. Op de MI-website geven de initiatiefnemers een toelichting op hun werk. Is het mogelijk democratie te meten? Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmp2b5z9bvnl

Politieke verantwoordelijkheid bij genocidepreventie Op 10 april 2002 presenteerde het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies zijn rapport over de val van Srebrenica. Het onderzoek …

Het is vandaag 30 jaar na de val van Srebrenica. Hanna Nieuwenhuizen onderzoekt de val van het kabinet-Kok II na het NIOD-rapport rondom Srebrenica en legt de link met de huidige politieke omgang met de genocidepreventieplicht rond Gaza. Lees verder: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmolbf6hs...

Verantwoordingsinspanningen voor de genocide in Srebrenica en hun lessen voor vandaag Op 11 juli 2025 is het dertig jaar geleden dat het Bosnisch-Servische leger en politietroepen, onder leiding van generaal Ratko Mladić, de door VN …

30 jaar na de genocide van Srebrenica benadrukt Iva Vukušić het belang van rechtszaken en waarheidsvinding. Zonder onafhankelijke rechtspraak – óók voor bondgenoten – verliest het ICC zijn geloofwaardigheid. Lees haar analyse: www.montesquieu-instituut.nl/9394000/1/j9...

Vergaderingen in het reces De Tweede Kamer en de Eerste Kamer kennen een aantal (vaste) recesperiodes: rond de Kerst, in het voorjaar, in de zomer en (alleen de Tweede Kamer) rond …

Al na een week keert de Tweede Kamer terug van reces om te stemmen over de staatssteun aan scheepsbouwer Damen. Terugkeer van reces vindt wel vaker plaats, zoals na de val van het kabinet-Rutte IV. Achtergrondinformatie en voorbeelden zijn te vinden op: parlement.com/id/vj15jddojsyf

Democratische verantwoording, integriteitsrisico’s en grote militaire uitgaven. Een historisch perspectief Enkele weken voor de NAVO-top berichtte de NOS: "Nederlanders opgepakt voor corruptie bij NAVO-aanbestedingen". Een aantal functionarissen, waaronder een …

Met 5% BNP aan defensie komen er tientallen miljarden extra uitgaven. Ronald Kroeze toont hoe in de geschiedenis grote militaire uitgaven gepaard gingen met corruptierisico's, Vandaag een kortere versie in de @volkskrant.nl . Lees hier het hele stuk: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmolbdlhm...

De laatste Hofvijver: Laurien Crump noemt de NAVO-top een pyrrusoverwinning. Jozias van Aartsen spreekt over Den Haag's rol als vredestad. Ook wordt er o.a stilgestaan bij 30 jaar Srebrenica, integriteitsrisico's bij militaire uitgaven en meer. Lees hier: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmoiat4q4...

Drie ministers of toch één? Het is een rommeltje Op 19 juni jl. traden nieuwe ministers en staatssecretarissen aan om vacatures op te vullen ontstaan door het vertrek van PVV-bewindspersonen. De wijze van …

De verdeling van Asiel en Migratie is sinds de val van het kabinet op meerdere manieren opmerkelijk. Volgens de website van de Rijksoverheid zijn er nu twee ministers 'voor' en eentje 'van'. Maar is dat wel zo? Lees het commentaar van @bvdbraak.bsky.social: montesquieu-instituut.nl/id/vmoobcffk...

Boekaankondiging 'De minister-president: een ambt in ontwikkeling' Het boek "De minister-president" verschijnt op 2 juli 2025. Centraal in het boek staat de vraag hoe het ambt zich ontwikkeld heeft, van slechts de …

Volgende week verschijnt het boek 'De minister-president: een ambt in ontwikkeling'. Op parlement.com is alvast een hoofdstuk te lezen over visie van Nederlandse minister-presidenten, in het bijzonder Mark Rutte. Lees verder: parlement.com/id/vmoif4ozw8uu

Met eervolle vermelding van parlement.com schreef Trouw over parlementaire toespraken van buitenlandse staatshoofden.

Terugblik op de doorstart van het kabinet-Schoof Vorige week traden drie ministers en vier staatssecretarissen aan en maakte het kabinet-Schoof een doorstart. Daarbij zijn enkele historische en …

De opmerkelijke doorstart van het kabinet-Schoof. In zijn commentaar schrijft @bvdbraak.bsky.social over de toetreding van nieuwe bewindspersonen in vergelijking met eerdere kabinetsvallen. Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmogqpjlz...

Activisme in toga? Wanneer rechters nationale wetgeving strijdig achten met hogere rechtsnormen zoals het Europees mensenrechtenverdrag, is het verwijt van ‘ondemocratisch’ …

Wanneer rechters nationale wetgeving strijdig achten met hogere rechtsnormen is het verwijt van ‘ondemocratisch’ en ‘activisme’ snel gemaakt. Dat verwijt is zelden juridisch onderbouwd, betoogt Robin Ravensbergen. Lees verder: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmohc0q47...

Onomstreden defensie-uitgaven? Deze week werden belangrijke besluiten genomen over de toekomstige uitgaven voor defensie1). Debat daarover is bepaald niet nieuw. Het speelde vanaf de …

In de wekelijkse column voor parlement.com vergelijkt @bvdbraak.bsky.social het debat over de defensie-uitgaven van nu met die in de jaren vijftig. Ook toen was er brede steun en druk vanuit de VS en NAVO, maar ging het om een aanzienlijk hoger bedrag. Lees verder: www.parlement.com/id/vmo7eejb6...

Een Nederlandse Robespierre? Proefschrift werpt nieuw licht op de Leidse revolutionair Pieter Vreede Met vurige pamfletten en zelfs een staatsgreep streed de Leidse patriot Pieter Vreede (1750–1837) voor meer volksinvloed. In zijn proefschrift laat historicus Dirk Alkemade zien hoe deze idealistische...

Historicus @dirkalkemade.bsky.social schreef een proefschrift over Pieter Vreede, een opmerkelijke Leidse revolutionair ➡️https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2025/06/proefschrift-werpt-nieuw-licht-op-de-leidse-revolutionair-pieter-vreede

Charisma en zo Pim Fortuyn had een kale kop. Pieter Omtzigt is een Hagenees dan wel Hagenaar. En beiden hebben charisma, wat een grote bijdrage heeft geleverd aan hun …

In de afgelopen Hofvijver schreef hoogleraar Politiek Gedrag Joop van Holsteyn over charisma van populaire politici. Volgens hem gaat de 'personalisering van de politiek' nog niet zo ver. Lees verder op: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmnjjzel7...

Wet op de politieke partijen

En afsluitend houdt het Montesquieu Instituut informatie over het wetsvoorstel. Deze is te vinden op: denederlandsegrondwet.nl/id/vlboezk3f...

Bundel 22: Wie regelt, beperkt? Vlak voor het kerstreces 2022-2023 ging het ontwerp van de in 2019 aangekondigde Wet op de politieke partijen (Wpp) in consultatie. De Wpp zou het einde …

Naar aanleiding van de conceptwet bracht het Montesquieu Instituut in juni 2023 een bundel uit over de regulering van politieke partijen. Deze is terug te vinden op: montesquieu-instituut.nl/id/vm3bko2ui...

De ontwerp-Wet politieke partijen en de regulering van de interne partij­democratie Op 13 mei diende minister Uitermark het voorstel Wet op de politieke partijen (Wpp) bij het parlement in. Hierin stelde zij geen nadere eisen aan de …

Vandaag vindt er een rondetafelgesprek plaats in de Tweede Kamer over de ingediende Wet op de politieke partijen. Onder meer hoogleraar Gerrit Voerman neemt daar aan deel. Eerder schreef hij op de MI-website een bijdrage over de wet. Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmnkfhe10...

Vandaag 40 jaar geleden hield oprichter en oud-partijleider Hans van Mierlo een toespraak over de "reden van bestaan" van D66. Het was het begin van zijn terugkeer als partijleider, nadat hij in 1973 was opgestapt Lees verder over Van Mierlo: parlement.com/id/vg09ll3f8...

Integriteit van ons bestuur: wat fout gaat en wat beter moet De integriteit van politiek en bestuur in Nederland blijft intrigeren. Waar gaat het dan om en wat is de stand van zaken? Die vraag komt in dit (korte) …

Leo Huberts schetst in dit artikel hoe de Politieke Integriteitsindex tot stand komt, hoe die geïnterpreteerd moet worden en wat media en burgers zouden moeten doen om integriteit van bestuur te bevorderen. Lees hier zijn stuk: www.montesquieu-instituut.nl/id/vmnjjyqq1...

Was de affaire Khadija Arib een conflict om (politieke) competentie? (deel 2) Dit commentaar is deel 2 van een tweeluik. Lees deel 1 hier.

In het eerste deel ging emeritus hoogleraar Harrie Verbon in op de klachten over Arib. In het tweede deel gaat hij in op de stappen die daarop volgde, met opnieuw de vraag: "Was de affaire Khadija Arib een conflict om (politieke) competentie?" Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmo5dpsos...

De kwestie-Arib blijft de gemoederen bezighouden; met recent de strafzaak over het lek aan NRC. In een tweeluik vraagt emeritus hoogleraar Harrie Verbon zich af: Was de affaire Khadija Arib een conflict om (politieke) competentie? Lees verder: montesquieu-instituut.nl/id/vmo4f6356...