Hans Goslinga

Volgens een oude politieke wijsheid gaat de coalitiekeuze aan echte onderhandelingen vooraf. Waren Jetten en Bontenbal dan te voorbarig met hun eerste inhoudelijke stappen? Nee, in deze precaire tijd hebben ze een voorbeeld gesteld, dat afrekent met de verharding en chaos van de laatste jaren.

‘Jongen, ga nooit opnieuw de Schoolstrijd voeren’, was het advies van Gerrit Bolkestein, die zes jaar minister van onderwijs was, aan zijn kleinzoon Frits. De huidige VVD-fractie trekt zich er niets van aan en valt de onderwijsvrijheid, het op de staat veroverde grondrecht van burgers, weer aan.

Sinds de Pacificatie van 1917, waarmee de liberaal Cort van der Linden de basis legde voor onze coalitiecultuur, is het politici telkens weer gelukt een werkbaar midden te scheppen. Dat gaat in deze eeuw lastiger, terwijl de geest van Cort dringend gewenst is voor het doorbreken van de stilstand.

Jetten en Bontenbal staan voor de zware opdracht de natie weer op de rit te krijgen. Het gewroet van kleine geesten overleven ze wel. Maar ook het
bestel dat het steeds lastiger maakt de cirkel van gebrek aan slagkracht en publieke onvrede te doorbreken? De senaat wordt een blok aan het been.

Johan, er zijn veel bronnen. Ik raadpleegde o.m Poortwachters over immigranten, John Schuster en Het kabinet Drees III orv Carla van Baalen en Jan Ramakers. Henk Gortzak voerde destijds over de Indische Nederlanders inderdaad het woord voor de CPN.

Bluffende VVD zit klem tussen de schuifdeuren

Bluffende VVD zit klem tussen de schuifdeuren

Het kan het begin zijn van een beslissende kanteling. Jetten veroverde de vlag terug op het eng nationalisme, Bontenbal herwaardeerde het fatsoen als antwoord op het onfatsoen dat onze democratie is binnengeslopen. Het midden was lang lijdzaam onder het cynische populisme. Het vindt nu nieuw elan.

Een prominent CDA-denker spreekt van ‘de belangrijkste verkiezingen van deze eeuw’. Na alle mumbo jumbo over lichaamstaal en toon van de lijsttrekkers zou je bijna vergeten dat er woensdag veel op het spel staat. Een vrij of onvrij land? Een kapitalistische of een humane samenleving?

De grootste verrassing van deze verkiezingscampagne is de comeback van de middenpartijen CDA en D66. Ze laten zien dat de politieke partij niet dood is, maar een nieuw elan kan mobiliseren dat tegenwicht biedt aan het holle populisme. Bontenbal en Jetten zijn de sleutelfiguren in deze revival.

Het Huis van Thorbecke, ons staatkundig bestel, drukt met zijn verdeling van machten, op fijnzinnige wijze een geest van vrijheid en tolerantie uit. De historicus Jan Romein zag in die geest een ‘Nederlands liberalisme’, dat diepe wortels heeft. D66 past daarin nu beter dan de rauwe, rechtse VVD.

De politieke cultuur van geven en nemen, die Nederland in de afgelopen honderd jaar tot een vrij, veilig en welvarend land heeft gemaakt, staat op de tocht. Als de kiezerslegitimatie een absolute betekenis krijgt, gaat dat ten koste van het parlement, het open debat en de rechtsstaat.

Worden de kiezers niet te gemakkelijk gebruikt als een fraai democratisch alibi om politiek onvermogen te verhullen. Met de negende Kamerverkiezingen in deze eeuw is Nederland een van de instabielste landen in Europa, constateerde Mirjam Bikker (CU). De democratie kan zichzelf gaan tegenwerken.

Volg hier de Abel Herzberglezing van Sheila Sitalsing Sheila Sitalsing spreekt de 36ste Abel Herzberglezing uit. Trouw en de Rode Hoed organiseren deze lezing ter nagedachtenis aan de advocaat, procureur, toneel- en (kroniek) schrijver en essayist Abel Herzberg (Amsterdam, 1893-1989). Volg hem hier live

Volg hier de Abel Herzberglezing van Sheila Sitalsing

Met ‘het meest rechtse kabinet ooit’ is de natie een rad voor ogen gedraaid. Het kon alleen maar mislukken met een politicus die niets op heeft met het compromis.

Met ‘het meest rechtse kabinet ooit’ is de natie een rad voor ogen gedraaid. Het kon alleen maar mislukken met een politicus die niets op heeft met het compromis.

Zal het politieke krachtenveld splijten of lukt het nog, in de geest van Joop den Uyl, de boel bij elkaar te houden?

De keuze op 29 oktober is ruwweg: bestuur zonder spektakel of spektakel zonder bestuur? Maar de crisis in ons bestel zit dieper.

Het referendum is een breekijzer in handen van populisten

Uiteraard, als de actualiteit daartoe aanleiding geeft. In 2020 schreef ik er een allesbehalve positieve column over. Kiezersmacht kan gemakkelijk worden omgezet in staatsdwingelandij. bit.ly/41n3HFD

Het gevaar zit niet bij populisten, maar bij gematigde politici die bereid zijn hen aan de macht te helpen.

‘Verontwaardiging die de teugels van de rede heeft afgeschud, slaat gauw op hol’.

De ineenstorting van NSC laat zien hoe de politiek vervreemd raakt van bestuur, staatsrecht en sociale werkelijkheid.

Op zijn snijtafel in @trouw.nl fileert @hansgoslinga.bsky.social scherp de levenloze restanten van goed bestuur.

“Het politieke einde van NSC laat, net als het verdoolde gedrag van VVD, zien hoe ver politiek vervreemd is geraakt van haar bestaansreden als ‘ernstig middel voor een ernstig doel’.”

De VVD zet met koers in rechts-radicale richting haar liberale ziel op het spel.

De essentie van ‘een regering van het volk, door het volk, voor het volk’ is uit het oog verloren.

Spijker op de kop. Sluit aan bij ons pleidooi om bij de val van een kabinet niet meteen verkiezingen te eisen maar eerst als Kamer verantwoordelijkheid te nemen. En goede reflectie op het woord ‘leveren’. Tegelijk wat je belooft, dat moet je wel doen.
Zal m’n best doen @hansgoslinga.bsky.social 😌

Een conservatief zou nooit toestaan dat onze democratische rechtsorde, ‘de opgespaarde redelijkheid van eeuwen’, naar hartelust wordt vernietigd.

‘Nederland is de bakermat van vrijheid en verdraagzaamheid in Europa’, schreef een vergeten sociaal-democraat in 1933. Zijn boodschap: ‘Onverkort vasthouden aan de democratie’.

De vraag is nu: aan welke kant van de geschiedenis kiest de VVD positie?