Íomhá ó Geograph.ie, yorkshirelad a ghlac.
"Nativity Scene"
https://www.geograph.ie/photo/7412517
An Milisín Míosúil
I mainséar fuar an asail…
Quignamanger / Cúige na Mainséar
the fifth (land-portion) of the mangers
logainm.ie/en/themes/145
An focal iasachta 'manger' (mainséar) i logainmneacha na hÉireann atá faoi chaibidil ag an mBrainse Logainmneacha i milisín na míosa seo
04.12.2025 12:34 — 👍 1 🔁 0 💬 0 📌 0
Doraisín síúil gar do Shliabh gCuillinn.
Fairy door, Slieve Gullion
"Unnamed fairy door at Slieve Gullion Forest Park."
Íomhá ó geograph.ie, Rossographer a ghlac an pictiúr seo.
https://www.geograph.ie/photo/5022847
'Tullynasheoy' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
Tulaigh na Sióg i nGaillimh
Tullynasheoy Galway
logainm.ie/ga/1375348
'tulach, tulaigh, tulchán, tulán' = cnocán
'Sióg' = na daoine maithe, den slua sí
'the hillock of the fairies'
Ó DHÚCHAS: Ba bhreá í an eascann le béile fataí…
tuairisc.ie/o-dhuchas-ba...
13.11.2025 10:01 — 👍 5 🔁 0 💬 0 📌 0
Fiontar & Scoil na Gaeilge DCU i lár an aonaigh ag Tionól Teagaisc 2025 i bPort Laoise inniu
08.11.2025 10:31 — 👍 1 🔁 0 💬 0 📌 0
Íomhá ó Geograph.ie, Rod Grealish a ghlac.
"Astelleen Burn waterfall, Glenveagh National Park, Donegal"
https://www.geograph.ie/photo/7938333
Eas Díleann i nDún na nGall
Astelleen Waterfall Donegal
logainm.ie/ga/1437696
'eas' = waterfall
steall, sruth uisce ag titim le haill
'díle' (gin. díleann) = flood, deluge, torrent (FGB)
uisce ar sceith, tuile mhór, 'díle bháistí'
'waterfall of (the) flood, deluge, torrent'
06.11.2025 10:56 — 👍 1 🔁 0 💬 0 📌 0
Image of Belfast
With Oireachtas na Gaeilge taking place in Belfast this week, the Placenames Branch has looked at the topic of the placename Béal Feirste.
To find out more about the origins of the name visit https://loom.ly/4lPtS-U
30.10.2025 06:15 — 👍 1 🔁 1 💬 0 📌 0
Fox - SNSBI
What might link the family names Fox, Gough, Todd and Redknap? If you're foxed, you should probably read this family name story...
Our next name story is the surname Fox and is written by Peter McClure, Honorary Professor (Name Studies) at the University of Nottingham.
www.snsbi.org.uk/exploring-na...
@namestudies.bsky.social @englishplacenames.bsky.social @logainm.bsky.social @placenames.bsky.social @ainmean-aite.bsky.social
31.10.2025 10:00 — 👍 2 🔁 3 💬 1 📌 1
béal = 'opening, approach, mouth'
caolas, oscailt, caoluisce, caolsáile, góilín uisce nó farraige
fearsaid = 'ridge of sand in tidal waters, tidal ford'
droim gainimh in uiscí taoide, áth gainimh a bheadh le feiceáil ag lagtrá
30.10.2025 10:54 — 👍 2 🔁 0 💬 0 📌 0
Íomhá ó Geograph.ie, Rossographer a ghlac.
"Belfast City Hall from above"
https://www.geograph.ie/photo/6550389
Béal Feirste in Aontroim
Belfast Antrim
logainm.ie/ga/118005
'approach of/to (the) tidal ford'
'mouth of the sand-bank ford'
Féach an Milisín Míosúil:
Béal Feirste / Belfast
'approach of/to (the) tidal ford'; 'poetry-time(!)'
logainm.ie/ga/teamai/144
#OnaS25
30.10.2025 10:54 — 👍 2 🔁 1 💬 1 📌 0
Íomhá ó Geograph.ie, Sarah777 a ghlac.
"Poulaphouca Reservoir, County Kildare
Near the dam a section of the western edge of the lake is in County Kildare."
https://www.geograph.ie/photo/1807100
'Pollaphuca Bridge' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
Poll an Phúca i gCill Mhantáin
Pollaphuca Wicklow
logainm.ie/ga/113024
'the hole, pool of the pooka'
púca = a goblin, sprite
ainbheithíoch, taibhse; púca na sméar
Téama na seachtaine:
Chugat an púca!
'Púca' in placenames, a researcher’s nightmare
logainm.ie/en/themes/132
23.10.2025 10:50 — 👍 3 🔁 0 💬 0 📌 0
Áit eile ar fad atá sa phictiúr seo ach go léirítear coinleach ann tráth seo bliana.
Íomhá ó geograph.ie, Roger D Kidd a ghlac.
https://www.geograph.ie/photo/7627031
Buaile na mBriogadán Loch Garman
Ballynabrigadane Wexford
logainm.ie/ga/52568
'the boley of the stubbles'
'buaile na gcoinleach'
briogadán = fás nó fréamh sa talamh, coinlín, dealg, colg, sop, gas.
Féach téama na seachtaine:
logainm.ie/ga/teamai/131
16.10.2025 13:20 — 👍 2 🔁 0 💬 0 📌 0
Áit eile ar fad atá sa phictiúr seo.
Íomhá ó geograph.ie, Derek Harper a ghlac.
https://www.geograph.ie/photo/7953056
Drisneach i nDún na nGall
Dresnagh Donegal
logainm.ie/en/16588
'place of brambles'
dristear-nach, driseach
Dristearnán / Dristernan sa gcontae céanna:
logainm.ie/ga/15212
Lear mór nótaí mínithe le fáil i nDún na nGall mar thoradh ar thaighde an Bhrainse Logainmneacha👏
09.10.2025 11:42 — 👍 2 🔁 2 💬 0 📌 0
Íomhá ó geograph.ie, David Dixon a ghlac an pictiúr seo.
"Phoenix Park, Áras an Uachtaráin
Áras an Uachtaráin, formerly the Viceregal Lodge, is the official residence of the President of Ireland..."
https://www.geograph.ie/photo/5199543
An Milisín Míosúil
Fíoruisce bréagach?
'Páirc an Fhionnuisce'
logainm.ie/ga/teamai/125
The Monthly Morsel
The murky origins of the ‘clear-water’ stream
'Phoenix Park'
logainm.ie/en/teamai/125
@president.ie
02.10.2025 08:22 — 👍 7 🔁 3 💬 1 📌 0
Áit eile ar fad atá sa phictiúr seo.
Íomhá ó geograph.ie, Maigheach-gheal a ghlac.
Corn Stooks near Bottlesford
The crop is a wheat and rye hybrid called Triticale, it is being grown for thatching...
https://www.geograph.ie/photo/1428297
Sraith an tSeagail i Maigh Eo
Srahataggle Mayo
logainm.ie/en/35429
'the river-meadow, holm of the rye'
sraith, srath = talamh íseal cois abhann
seagal = cineál arbhair
Srath an Fhia #29788
Sraith an Iúir #42001
Cnoc an tSeagail #21888
Poll an tSeagail #5904
25.09.2025 12:02 — 👍 2 🔁 1 💬 0 📌 0
This years Ploughing is located at Screggan, but do you know what Screggan means? Come down to find out from our Placenames branch!
Visit us at Block 3. Row 16, Stand 313
https://www.logainm.ie/en/
16.09.2025 06:30 — 👍 4 🔁 2 💬 0 📌 0
Ar mhaith leat a fháil amach cad is brí le do logainm as Gaeilge? Tabhair cuairt ar an Bhrainse Logainmneacha ag ár n-ollphuball!
Bloc 16, Sraith 3, Seastán 313
https://www.logainm.ie/ga/
16.09.2025 03:24 — 👍 4 🔁 1 💬 0 📌 1
An Screagán in Uíbh Fhailí
Screggan Offaly
logainm.ie/en/1166663
‘the rough, rocky, stony ground’
Féach An Milisín Míosúil 'Ag céachtaíl na gcloch'
The Monthly Morsel 'Ploughing between a hard place and a rock'
logainm.ie/en/themes/124
#Ploughing2025
16.09.2025 08:56 — 👍 7 🔁 3 💬 0 📌 1
I dTír Fhearghasa, Dún na nGall a glacadh an pictiúr seo.
Íomhá ó geograph.ie, Chris Gunns a ghlac.
'No combine harvesters here'
https://www.geograph.ie/photo/431476
Corrán na Cruithneachta Loch Garman
logainm.ie/ga/52805
'the round hill of the wheat'
Tá bríonna éagsúla le baint as 'corrán' dar ndóigh. Cur síos ar réimse nó ar chruth na talún sa chás seo seans i.e. 'cnoc maol'
logainm.ie/ga/teamai/4
04.09.2025 09:12 — 👍 2 🔁 2 💬 0 📌 0
Íomhá ó geograph.ie, Kenneth Allen a ghlac an pictiúr seo.
'Large blackberries, Kilstrule'
https://www.geograph.ie/photo/7576877
Áth na Sméar i dTiobraid Árann
Aghsmear Tipperary
logainm.ie/ga/46828
áth = ford
sméar = (Black)berry
'the ford of the (black)berries'
Féach téamaí:
'Sméara, mulláin agus driseacha'
'Blackberries, greenfields, and briars'
logainm.ie/en/themes/66
28.08.2025 11:58 — 👍 9 🔁 2 💬 0 📌 0
Áit eile ar fad atá le feiceáil anseo ach go léirítear an cineál talún a chuirfeadh beithíoch i mbaol dá n-éireodh sé ró-fhliuch.
Íomhá ó geograph.ie, Richard Dorrell a ghlac an pictiúr seo.
"Who'd want to be a cow?"
https://www.geograph.ie/photo/1597255
'Ballybregagh' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
An Bhuaile Bhréagach Loch Garman
Ballybregagh Wexford
buaile = cattle-fold, boley
bréagach = false, deceptive
‘the false (deceptive, treacherous) boley’
'bréagach' sa chiall 'fealltach, baolach' sa gcás seo seans,
féachaint priacal éigin a chur in iúl.
logainm.ie/en/teamai/113
21.08.2025 09:32 — 👍 2 🔁 0 💬 0 📌 0
ceapach = ceapán, ceapóg, garraí, geadán talún, gort, goirtín.
úll = toradh an chrainn.
abhaill = crann úll nó úllord. An focal comhshuite 'abhallort' (seanlitriú 'abhallghort') an teaglaim is coitianta de abha(i)ll “apple-tree” + gort “field” a thagann i gceist i logainmneacha.
14.08.2025 10:49 — 👍 1 🔁 0 💬 0 📌 0
- Íomhá ó geograph.ie, Albert Bridge a ghlac an pictiúr seo.
"Apples, Lagan towpath, Belfast
Apples on a tree, growing beside the Lagan towpath, near the Stranmillis weir."
https://www.geograph.ie/photo/2033787
Ceapach na nÚll i nGaillimh
Cappaghnanool Galway
logainm.ie/ga/19972
ceapach, ceapaigh = plot of land, tillage plot
úll= apple
'the (tillage-)plot of the apples'
14.08.2025 10:49 — 👍 3 🔁 1 💬 1 📌 0
Exploring names - SNSBI
Discover routes into names and name studies with the Society for Name Studies in Britain and Ireland! Our new SNSBI website contains lots of material on place-names and surnames, with name-stories focussing on interesting examples.
11.05.2025 11:07 — 👍 5 🔁 2 💬 0 📌 0
'Errill' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
Eiréil i Ráth Domhnaigh - Co. Laoise
logainm.ie/en/28736/
airél = bed, tomb
dil.ie s.v. 'airél'
FGB s.v. 'airéal'
Cf. logainmneacha cosúil le Ioma/Emo < 'imdae'
logainm.ie/en/1165048
dil.ie (s.v. imdae 2) = “sleeping-place, grave, tomb”
31.07.2025 10:27 — 👍 3 🔁 0 💬 0 📌 0
'Coldwells' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
An Fuarán / Coldwells
https://www.logainm.ie/en/25820
Tobar Cholm Cille i gGleann Cholm Cille Theas/Glencolumbkille South i gContae an Chláir: https://www.logainm.ie/ga/5703
- Íomhá ó geograph.ie, Gordon Hatton a ghlac an pictiúr seo.
https://www.geograph.ie/photo/4695582
"The waters are said to have curative properties for both eyes and feet."
Téama na seachtaine:
"Toibreacha agus fíoruisce / Cold water and wells"
tiobra, tiobraid, uarán, fuarán, órán
logainm.ie/en/themes
tiobraid = a fountain, a well, a spring
fuarán = a spring, a well, a cold fountain
An Fuarán / Coldwells (#25820)
'a spring well or fountain'
24.07.2025 11:11 — 👍 3 🔁 0 💬 1 📌 0
'Lougher' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
Áit eile ar fad atá anseo ach go dtugtar léargas ar an luachair ag fás go tréan ann.
- Íomhá ó geograph.ie, Eirian Evans a ghlac an pictiúr seo.
https://www.geograph.ie/photo/573228
An Luachair i gCorca Dhuibhne
Lougher Kerry
logainm.ie/ga/22667
luachair = rushes, rushy place, sedges
'the rushy place'
luachrach / luacharnach = abounding in rushes
03.07.2025 11:48 — 👍 0 🔁 0 💬 0 📌 0
'Glassamucky' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
© Tailte Éireann
Glaise na Muice - An radharc ó thuaidh as Droichead Chaisleán Uí Cheallaigh.
- Íomhá ó geograph.ie, Kevin Higgins a ghlac an pictiúr seo.
"Bohernabreena Walk - Looking toward the reservoir from Castlekelly Bridge on the Bohernabreena Walk around the reservoir."
https://www.geograph.ie/photo/5864285
- Íomhá ó geograph.ie, Alan Fryer a ghlac an pictiúr seo.
"Mochyn Hapus - A Happy Pig
One of the Pwllheli pigs."
https://www.geograph.ie/photo/577604
Glaise na Muice i mBÁC
Glassamucky Dublin
logainm.ie/en/17438
'glas / glaise' = a stream, a rivulet
'muc' = pig
'the stream of the pig'
26.06.2025 13:12 — 👍 1 🔁 1 💬 0 📌 0
'Potato Islands' marcáilte ar léarscáil 25" na Suirbhéireachta Ordanáis.
'Potatoe Islands' ar an 6" - © Tailte Éireann
Oileáin Fhataí i nGaillimh
Potatoe Islands Galway
logainm.ie/ga/20945
'Islands of (the) potatoes'
"Is maith na fataí nuair a bhíos an bláth bán orthu,
Is fearr iad na fataí nuair a bhíos an cúr bán orthu,
Ach is fearr fós iad na fataí nuair a bhíos an bolg lán acu!"
19.06.2025 10:41 — 👍 3 🔁 1 💬 1 📌 0
Meet the placenames officer
Dr. Conchubhar Ó Crualaoich, the Chief Placenames Officer at the Placenames Branch, Dept of Rural and Community Development and the Gaeltacht, shares some fascinating insights on the origins of Irish...
Dreas breá cainte tugtha inné ag an Dr Conchubhar Ó Crualaoich, Príomhoifigeach Logainmneacha sa mBrainse Logainmneacha maidir leis an obair a bhíonn ar bun acu agus spléachadh deas tugtha aige ar logainmneacha na hÉireann👏
www.rte.ie/radio/radio1...
12.06.2025 11:00 — 👍 2 🔁 0 💬 0 📌 0
- Íomhá ó geograph.ie, Charles W Glynn a ghlac an pictiúr seo.
'Carraig Dhiarmada agus Ghráinne' agus Léim Con Culainn ‘the leap of Cú Chulainn’
https://www.geograph.ie/photo/12618
'Loop Head', 'Dermot & Grania's Rock' agus 'Cuchullin's Leap' marcáilte ar léarscáil 25" na Suirbhéireachta Ordanáis. - © Tailte Éireann
Radharc satailíte 'MapGenie Digital Globe' © Tailte Éireann.
https://www.arcgis.com/apps/webappviewer/index.html?id=3ae19cc156bf4706a929304bf8fcc4f6
Ceann Léime i gCo. an Chláir
Loop Head Clare
logainm.ie/en/104201
Ceann Léime ‘headland of the chasm’
'The longer name of the léim ‘chasm’ (literally ‘leap’) in question is Léim Con Culainn ‘the leap of Cú Chulainn’.
Féach téamaí fao thrácht:
logainm.ie/en/themes
12.06.2025 10:37 — 👍 2 🔁 0 💬 0 📌 0
Áit eile ar fad atá sa bpictiúr seo ach go léirítear brí an ainm 'An Fhliuchmhuine' go deas ann.
- Íomhá ó geograph.ie, Neil Owen a ghlac an pictiúr seo.
https://www.geograph.ie/photo/6844160
'Lughinny' marcáilte ar léarscáil 6" na Suirbhéireachta Ordanáis.
An Fhliuchmhuine i gCill Chainnigh
Lughinny Kilkenny
logainm.ie/ga/27501
logainm.ie/ga/27687
logainm.ie/ga/27698
'muine' = thicket, brushwood, scrub
'fliuch' = wet
'the wet thicket'
'muineach' = scrubland, scrub
nó mar aidiacht = thicketed, covered with scrub
05.06.2025 09:40 — 👍 2 🔁 1 💬 0 📌 0