Faclair na Gàidhlig's Avatar

Faclair na Gàidhlig

@faclair.bsky.social

Faclair na Gàidhlig: Faclair eachdraidheil na #Gàidhlig / A historical dictionary of Scottish #Gaelic. https://www.faclair.ac.uk/ Le taic bho Bhòrd na Gàidhlig agus Comhairle Maoineachaidh na h-Alba.

339 Followers  |  67 Following  |  101 Posts  |  Joined: 02.12.2024  |  1.9284

Latest posts by faclair.bsky.social on Bluesky

Post image

Iubhar, Yew: the latest entry in the dictionary
(faclair.ac.uk/entries/49)

Faclair draws evidence from many sources including Gairm magazine. Alasdair MacIlleMhaoil wrote about the yew in Gairm 25 (1958).

See the Gairm archive at: dasg.ac.uk/gairm/browse...

@dasg-glaschu.bsky.social
#gaidhlig

09.10.2025 14:54 — 👍 1    🔁 0    💬 0    📌 0
Post image

Iubhar: an inntreadh as ùr san Fhaclair
(faclair.ac.uk/entries/49)

Lorgaidh an Fhaclair fianaise bho iomadh tùs, an iris Gairm nam measg. Sgrìobh Alasdair MacIlleMhaoil mun iubhar ann an Gairm 25 (1958).

Lorgar tasglann Gairm aig dasg.ac.uk/gairm/browse...

@dasg-glaschu.bsky.social
#gaidhlig

09.10.2025 14:54 — 👍 5    🔁 1    💬 1    📌 0
Preview
40 bliadhna chun an là seo fhèin on thòisich Radio nan Gàidheal a' craoladh Bidhear ag ath-chraoladh 40 prògram bho aon de na sreathan a bu mhotha a chòrd ri luchd-èisteachd Radio nan Gàidheal agus an stèisean a' comharrachadh 40 bliadhna on chaidh a stèidheachadh.

Chaidh am prògram a chraoladh air Radio nan Gàidheal bho 1990 gu 2000. B’ iad Iain MacIlleathain, Flòraidh NicIllEathain, agus Fionnlagh MacLeòid nam preasantairean thar nam bliadhnaichean.

Tha Radio nan Gàidheal gan ath-chraoladh is iad a' comharrachadh 40mh ceann-bliadhna an stèisein.

01.10.2025 14:17 — 👍 1    🔁 1    💬 0    📌 1
Post image

Do dhuine sam bith a th’ air am beò-ghlacadh le faclan, abairtean is gnàthasan-cainnte, nach math an naidheachd gu bheil prògraman #FacalOirbh rin cluinntinn a-rithist.

Gheibhear taghadh de 40 prògram an seo: www.bbc.co.uk/programmes/p...

01.10.2025 14:17 — 👍 1    🔁 1    💬 1    📌 0
Post image

An robh fios agaibh gun deach teacsaichean ùra a chur ri Corpas na Gàidhlig?

To mark the recent upload of new texts by @dasg-glaschu.bsky.social we have a new blog entry: www.faclair.ac.uk/blog/372/gd

Dealbh: digital.nls.uk/126434561 (National Library of Scotland).

26.09.2025 10:04 — 👍 1    🔁 1    💬 0    📌 0

Anseo tagraíonn an crann iúir do cháilíochtaí ionmholta an duine. Ach is dóigh liom go bhfuil an ceart agat, thuigfeadh daoine neart agus solúbthacht an adhmaid go háirithe le haghaidh boghanna a dheanamh.

19.09.2025 14:33 — 👍 2    🔁 1    💬 1    📌 0
Foliage of the yew tree (Taxus baccata) and seeds or arils covering the cones.

Foliage of the yew tree (Taxus baccata) and seeds or arils covering the cones.

IUBHAR ~ 🌳 a new dictionary entry 🌳

Iorram do Iain Gharbh
Craobh don iubhar a b’fheàrr
[...]

?1689 Duanaire Colach (1997) 18

[A song to Iain Garbh
A tree of the best yew
which bent well in action
From the wood of highest branches]

www.faclair.ac.uk/entries/49

19.09.2025 14:12 — 👍 1    🔁 0    💬 0    📌 0
Duilleach craoibh-iubhair (Taxus baccata) agus dearcagan, no ’aralan’ a’ còmhdachadh duircean beag.

Duilleach craoibh-iubhair (Taxus baccata) agus dearcagan, no ’aralan’ a’ còmhdachadh duircean beag.

IUBHAR ~ 🌳 inntreadh ùr san fhaclair. 🌳

Iorram do Iain Gharbh
Craobh don iubhar a b’fheàrr
Bu mhath lughadh ri sàs
As a’ choillidh a b’àirde geugan.

?1689 Duanaire Colach (1997) 18

www.faclair.ac.uk/entries/49

19.09.2025 14:12 — 👍 4    🔁 2    💬 2    📌 0

Tha sinn air ar dòigh gu bheil Rannsachadh na Gàidhlig gu bhith air ais!

Cuiribh taic ris agus sgapaibh an naidheachd.

17.09.2025 13:45 — 👍 14    🔁 4    💬 0    📌 0
Hazelnuts on a tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)

Hazelnuts on a tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)

Bha challtuinn ghlas, gheugach a' lùbadh, gach foghar, fo h-eallach chnù.
(1912 Dùn Àluinn 24)

Faic 'calltainn' aig faclair.ac.uk/entries/3

#Gaidhlig #foghar

09.09.2025 13:30 — 👍 2    🔁 1    💬 1    📌 0
Picture of hazelnuts on tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)

Picture of hazelnuts on tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)

Bha challtuinn ghlas, gheugach a' lùbadh, gach foghar, fo h-eallach chnù.
(1912 Dùn Àluinn 24)

Faic 'calltainn' aig faclair.ac.uk/entries/3

09.09.2025 13:29 — 👍 2    🔁 0    💬 0    📌 0
Sgòthan dorcha os cionn na mara mu dhol fodha na grèine.

Sgòthan dorcha os cionn na mara mu dhol fodha na grèine.

Eirigh tónn air uisge balbh.
Wave will rise on silent water.
(And calm people when stirred may astonish.)
(1881 Nicolson Proverbs 172)

03.09.2025 11:21 — 👍 4    🔁 1    💬 0    📌 0
Preview
a sign that says now hiring in blue and orange on a black background ALT: a sign that says now hiring in blue and orange on a black background

🗓️ Ceann-là ùr: 9 Sultain.

Thig a dh’obair còmhla rinn!

Tha Faclair na Gàidhlig a’ sireadh Oifigear Conaltraidh:
www.obraichean.co.uk/job/faclair-...

Le taic bho @bordnagaidhlig.bsky.social.

27.08.2025 11:41 — 👍 3    🔁 1    💬 0    📌 0
Post image Post image

Seoid atá ann, agus iarsmalann. Tá an iontráil thíos suimiuil. Ní bheadh abhras nó coigeal - na rudaí sin nó na focail orthu - ag a lán daoine inniu. Tá sé suimiúil freisin gur “aige” seachas “aici” atá ann. Obair na mban a bhí ann de ghnáth. Bhí post faoin obair sin ag @faclair.bsky.social inniu.

22.08.2025 16:05 — 👍 3    🔁 1    💬 0    📌 0
A preview of the Faclair na Gàidhlig entry 'cuigeal' (distaff): https://www.faclair.ac.uk/entries/48.

A preview of the Faclair na Gàidhlig entry 'cuigeal' (distaff): https://www.faclair.ac.uk/entries/48.

A picture showing a woman spinning with a CUIGEAL or distaff and a ’fearsaid’ or ’dealgan’, spindle. The distaff held unspun wool and was kept under the arm or in a belt.

A picture showing a woman spinning with a CUIGEAL or distaff and a ’fearsaid’ or ’dealgan’, spindle. The distaff held unspun wool and was kept under the arm or in a belt.

The latest entry on our website is CUIGEAL (distaff): www.faclair.ac.uk/entries/48

Many proverbs and expressions are related to the term. The evidence also shows that a’ chuigeal was used as a weapon and a symbol of women’s power! ♀️

22.08.2025 15:28 — 👍 1    🔁 0    💬 1    📌 0
Ro-shealladh air inntreadh 'cuigeal' ann am https://www.faclair.ac.uk/entries/48.

Ro-shealladh air inntreadh 'cuigeal' ann am https://www.faclair.ac.uk/entries/48.

Dealbh anns a bheil boireannach a’ snìomh le ’cuigeal’ (distaff ann am Beurla) agus fearsaid no dealgan (spindle ann am Beurla). Bhiodh a’ chlòimh nach robh snìomhte air a’ chuigeil, agus chumadh i fon achlais no ann an crios.

Dealbh anns a bheil boireannach a’ snìomh le ’cuigeal’ (distaff ann am Beurla) agus fearsaid no dealgan (spindle ann am Beurla). Bhiodh a’ chlòimh nach robh snìomhte air a’ chuigeil, agus chumadh i fon achlais no ann an crios.

INNTREADH ÙR!

Tha an t-inntreadh ‘cuigeal’ (distaff) a-nis air an làraich-lìn againn: www.faclair.ac.uk/entries/48

Chithear gu bheil iomadh sean-fhacal co-cheangailte ris. Tha an fhianais cuideachd a’ comharrachadh gun robh a’ chuigeal mar bhall-airm is samhla cumhachd aig boireannaich! ♀️

22.08.2025 15:20 — 👍 3    🔁 3    💬 0    📌 1
Earrann bho An Gaidheal 21:4 (Jan 1926), 58. Ri leughadh aig https://digital.nls.uk/an-comunn-gaidhealach/archive/125300544

Earrann bho An Gaidheal 21:4 (Jan 1926), 58. Ri leughadh aig https://digital.nls.uk/an-comunn-gaidhealach/archive/125300544

Tha bloga ùr air an làrach-lìn againn: faclair.ac.uk/blog/371/gd

Tha sinn a' coimhead air 'siompair' - an e daonnan an aon rud ri 'geansaidh' a th' ann?

We’re looking at the word 'siompair' - it is always the same thing as a 'geansaidh'?

#Gàidhlig #cleachdi

14.08.2025 11:48 — 👍 2    🔁 3    💬 0    📌 0
Preview
a yellow sign that says we 're hiring ALT: a yellow sign that says we 're hiring

Thig a dh’obair còmhla rinn!

Tha Faclair na Gàidhlig a’ sireadh Oifigear Conaltraidh:
www.obraichean.co.uk/job/faclair-...

Le taic bho @bordnagaidhlig.bsky.social

07.08.2025 10:53 — 👍 8    🔁 7    💬 0    📌 0
Leòmhann na laighe air an talamh.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lion%28parRickBayok%29.jpg/

Leòmhann na laighe air an talamh. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lion%28parRickBayok%29.jpg/

Aithnichear an leòmhan air sgrìob d’a ìnnean.
The lion is recognised by a scratch of his claws.
(1848 Fear-tathaich nam Beann XVIII 560)

06.08.2025 08:56 — 👍 2    🔁 0    💬 0    📌 0
A History of British Birds by the Rev. F. O. Morris (1862)
Internet Archive Book Images via Wikimedia Commons

A History of British Birds by the Rev. F. O. Morris (1862) Internet Archive Book Images via Wikimedia Commons

Cathag dhearg chasach. Chough.
1988 DASG Fieldwork Archive (South Uist)

dasg.ac.uk/fieldwork/vi...

Full entry: www.faclair.ac.uk/entries/46

18.07.2025 11:11 — 👍 5    🔁 2    💬 0    📌 0

Thig a dh’obair còmhla rinn!

Tha Faclair na Gàidhlig a’ sireadh Neach-deasaichidh:
www.jobs.ac.uk/job/DNW576/e...

Le taic bho @bordnagaidhlig.bsky.social agus Comhairle Maoineachaidh na h-Alba.

11.07.2025 11:52 — 👍 7    🔁 5    💬 0    📌 0
Post image

Tha - seo na th' againn an-dràsta bhon dreachd againn airson FEANNAG:

01.07.2025 09:36 — 👍 0    🔁 0    💬 1    📌 0
Broc na ruith air staran, feur tioram ri fhaicinn air gach taobh dheth.
https://zastita-prirode.hr/clanci/jazavac-cinjenice/

Broc na ruith air staran, feur tioram ri fhaicinn air gach taobh dheth. https://zastita-prirode.hr/clanci/jazavac-cinjenice/

Barail a’ bhruic air a ladhran.
The badger’s opinion of his own claws, i.e. a poor opinion.
(1881 Nicolson Proverbs 382)

30.06.2025 08:34 — 👍 13    🔁 3    💬 0    📌 0
British birds in their haunts … Edited, revised, and annotated by J.A. Owen … Illustrated with 64 coloured plates by William Foster, Public domain, via Wikimedia Commons

British birds in their haunts … Edited, revised, and annotated by J.A. Owen … Illustrated with 64 coloured plates by William Foster, Public domain, via Wikimedia Commons

Feannagan, starragan, ròcaisean, faoileagan.

Tha bloga ùr air an làrach-lìn againn:
faclair.ac.uk/blog/370/gd

We’re looking at words meaning ‘crows’, ‘rooks’ and ‘gulls’ in Gaelic.

27.06.2025 14:03 — 👍 15    🔁 8    💬 2    📌 0
Students at the University of Glasgow studying in the library

Students at the University of Glasgow studying in the library

New Gaelic Project

Building on previous projects, LEACAN 2 will provide more guidance on grammatical and spelling issues in Gaelic where there is uncertainty.

We are seeking views on points of Gaelic grammar (or spelling) where there is a need for (more) guidance or explanation. (1/5)

23.06.2025 17:05 — 👍 11    🔁 4    💬 1    📌 1

It's not the best picture of us. In fact, it's quite funny. But this is evidence of our great big meeting last week at Sabhal Mòr Ostaig.

This was the first time we've had an Editorial Meeting face to face since 2019. It was very useful.

20.06.2025 15:17 — 👍 3    🔁 0    💬 0    📌 0
Coinneamh Deasachaidh Fhaclair na Gàidhlig, 11 Ògmhios 2025, aig Sabhal Mòr Ostaig. A bharrachd air sgioba an Fhaclair fhèin, chithear cuideachd an Comataidh Deasachaidh: Marace Dareau, An Dr Charles Dillon, An Dr Anthony Harvey, Andrew Hawke, Iain MacDhòmhnaill, An t-Ollamh Uilleam MacGill’Ìosa, An t-Ollamh Roibeard Ó Maolalaigh, agus Lorna Pike.

Coinneamh Deasachaidh Fhaclair na Gàidhlig, 11 Ògmhios 2025, aig Sabhal Mòr Ostaig. A bharrachd air sgioba an Fhaclair fhèin, chithear cuideachd an Comataidh Deasachaidh: Marace Dareau, An Dr Charles Dillon, An Dr Anthony Harvey, Andrew Hawke, Iain MacDhòmhnaill, An t-Ollamh Uilleam MacGill’Ìosa, An t-Ollamh Roibeard Ó Maolalaigh, agus Lorna Pike.

Chan e an dealbh as fheàrr a th’ ann. Gu dearbh, tha e caran èibhinn cho dona ’s a tha i!

Ach, seo fianais air a’ choinneimh mhòir a bh’ againn an t-seachdain sa chaidh aig @sabhalmorostaig.bsky.social. A’ chiad turas a bha a’ Choinneamh Deasachaidh cruinn còmhla bho 2019. ’S i a bha feumail.

20.06.2025 15:07 — 👍 11    🔁 0    💬 1    📌 0

'...Its floors smooth (made) of the (egg-)shells of an eagle, each (floor consisting of) a single egg [?] | Its smooth thatch of the plumage of the bright birds of the forest.’ 5/5

04.06.2025 10:54 — 👍 3    🔁 0    💬 0    📌 0

Translation: ‘A Little Man comes with me to Iubhdán’s residence from bright Eamhain | to a royal residence like that there is no comparison but a fairy residence | […] 4/5

04.06.2025 10:54 — 👍 2    🔁 0    💬 1    📌 0
Page from the Book of the Dean of Lismore containing the text discussed in these posts.

Page from the Book of the Dean of Lismore containing the text discussed in these posts.

Can you spot the word fleiskew = phlaosgaibh?

The manuscript itself can be viewed virtually here thanks to our friends at @scs-dias.bsky.social
: www.isos.dias.ie/NLS/NLS_Adv_... 3/5

04.06.2025 10:54 — 👍 3    🔁 0    💬 1    📌 0

@faclair is following 20 prominent accounts