Mehmet ÖLMEZ

#Catchoftheday
#OpenAccess on
#MENAdoc:

"Die Scheïbaniade: ein özbegisches Heldengedicht in 76 Gesängen" by Mohammad Salih

[Wien : K.K. Hof- und Staatsdruckerei, 1885]

dx.doi.org/10.25673/97724

#epos

Old Uyghur uqunčsuz is also one of a rare words in Old Uyghur. It is mysterious for me if it was attested in Old Uyghur without +In, I know only the form uqunčsuzın.

Mihály hoca ile Eski Türk Tarihi derslerimize kaldığımız yerden devam ediyoruz: "15. ders: Eski Türk Tarihi - Göktürklerin Otuz Kabilesi"

Amerikalı Doğubilimci ve Uygurcacı Larry Clark bu yakınlarda ölmüş. Indiana'da öğrencilik yapan hemen herkes kendisiyle tanışmış veya öğrencisi olmuştur. Berlin'deki toplantılarda tanışmış ve söyleşmiştim. Armağanında da yazım var. Uygur hukuk belgeleri ile başlamış Manici metinler ile devam etmişti

Derleme Sözlüğü
Kitaplığın en özel bölümü, özel korumalı, en sık başvurulan kaynak. 1986'da "me'muriyet"e yeni başladığımda ya ilk maaşımdan, ya da ilk bir-iki ayki maaşımdan 6000 eski TL'ye almıştım. Toplam maaş ise 48 000 TL idi (8/1).
İplik dikişlidir.

Bökün 20:00’de Uygurca okuyoruz!
Bütün idarî, akademik (tez okuma – sınav yapma – iş görüşmesi yapma) işlerden kısacık da olsa kaçıp nefes almak, teneffüs almak için bu gece saat 20:00’de her tür tez görüşmesini çöpe atıp Uygurca metin okuyacağım.

Binbir Gece anlatılarının bizim dilimizdeki en eski çevirilerinden birisi 1-2 güne kadar "raf"larda (bugüne eksikli ulaşmış olsa da). Zevkle okudum. Okurken çocukluğuma döndüm.
Daha öncesine ait bir yayın dolayısıyla uzunca bir düzelti listemiz de var.

Ben de oradayım!

The Sixth International Conference on Mongolic Linguistics (ML 2025), Istanbul, Turkey, September 7–11, 2025 - Program

The Sixth International Conference on #Mongolic #Linguistics (ML 2025)
Монгол хэлшинжлэлийн Олон улсын эрдэм шинжилгээний зургаадугаар хурал (ML 2025)
Шестая Международная конференция по монгольскому языкознанию (ML 2025)
Istanbul, Turkey, September 8-9, 2025

Sözlük çalışırken DUTU 'hediye, söz kesme veya nişanda alınıp verilen hediye'nin türevi karşıma çıktı. Gövdesi Derleme'de var mı diye baktım, varmış: "dutu 1. Nişanlanan kızla erkeğin birbirlerine verdikleri hediyeler. 2. Hediye. 3. Dul kadının evlenmek için söz verdiğini bildirir hediye. 4. ...

Jens Wilkens, Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien Bd. III. Fremdelemente. Teil 4: ha – ketumati, Franz Steiner Verlag, Stuttgart, XX + 237 Seiten.

ėdiş- ‘tartışmak; yardımlaşmak, birlikte iş yapmak, bir işi birlikte yapmak; bağrışmak’

#Sarnıç esas olarak Batı Oğuzcasında yaşayan bir sözmüş.

DLT sarnıç ‘ağaçtan oyma büyük çanak, süt kabı’
‘шукатулка из дерева или кожи’
‘leather milk-pail’, ‘water container’

göğelek ~ gövelek

Ağaçların dalına yapışan, ağacı kurutsa da kendisi yeşil kalabilen, kalın yaprağı, inci tanesi gibi ‘meyvesi’ olan asalak bitki. Ağacı kurtarmak için ‘gövelek’in olduğu dalı keseceksiniz. Dal çok kalın ise testere ile o dalı belirli derinlikte kesip ilaç süreceksiniz.

Alanında ilk ve tek: Japonca ve Altay Dilleri
Bir Türkolog tarafından Japonca ile Altay dillerinin, özelde de Türkçenin denkleştirilmesi (benim dil görüşüm burada biraz farklı). Hocamın kitabını şiddete dayandırmadan yumuşaklıkla, demokrasiyle tavsiye ederim!

Talat Tekin, Türkoloji Eleştirileri
Talat Tekin, Japonca ve Altay Dilleri
Onur Bilge Kula, Dil Felsefesi Açısından Dil Kavramı ve Dil Devrimi
Ankara'dan kitaplarımız geldi!

Japoncada Türk Edebiyatı
Oğuz hocamın yıllarını verdiği çalışma.
İki raf sadece Türk edebiyatından yapılan çeviriler. Sahaflardan toplanmış.
Resimlerde HUZUR'u (Tanpınar), Veba Geceleri'ni (O. Pamuk) ve Nazım Hikmet'in Ferhat ile Şirin'ini görmektesiniz.
Genji çevirisi ve Japon Edebiyatı Tarihi.

MAL'a TAVAR'a zararı olmaması niyazıyla bizim ed tavar'ımızı sunuyoruz!

Eski - Yeni Uygurca karşılaştırma!
Uygur masası örtülü olur, doktora sınavında bile!
Sınav sonucuna göre samsa ve lagmen gelecek veya gelmeyecek!

'rakı'dan devam!
rakı / arakı sözünün Wilhelm Radloff'un sözlüğündeki hali (Türkçe çevirisi ile), 1893. Altaycadan Teleütçeye, Moğolcadan Mançucaya.
DevletiÂliye'den destek görseydim (kişisel imkana dayalı) Radloff projemi kısa sürede tamamlayacak ve 4 cildi Türkçe olarak yayımlayabilecektim.

Meraklısı için yazayım, #Çuvaşça'daki Arapça ve Farsça sözler için başlı başına bir kitap çalışması daha var:

Bernd Scherner, Arabische und neupersische Lehnwörter im Tschuwaschischen

Çuvaşçadan Yakutçaya Türk dillerinin tamamına yakınında türlü yollarla oraya ulaşmış bulunan Arapça (Farsça) sözler bulunur. Bunlardan birisi de "#rakı"dır.

#araba sözümüzün bile doyurucu bir şekilde yapısını, kökenini bilmiyoruz. İşte 35 yıl evvel derlediğim bilgiler (resimde solda), sağda Tietze'nin notu ve onun altında benim güncel yorumum.

Saat 17:00'den sonra #İznik'e ( #Νίκαια #Nicaea) ulaşabilen gezginlerin gördüğü görebileceği bu kadardır! İznik'teki amfi-teatr'ı bu defa yine dıştan görebildim. Ziyaretçi saatini kaçırdım. Neyse, şeftaliler biraz daha olgunlaşsın, belki yine giderim. Hem Roma Tiyatrosu Çay Evi'nde de çay içerim.

Faydalanarak ve de şükranla izliyorum : Dil Devrimi

AHRAZ nedir diye soracak olursanız #ahraz 'Arapçadır' diye cevaplarım.
İlk kez ANADİLDEN DERLEMELER ile kayda geçmiş, Arapça olarak. Derleme Sözlüğü'nün 1963'teki ilk cildinde yer almış. Türkçe Sözlüklere 'halk dilinden' söz olarak girmiş (1983), etimolojisine 1988'de yer verilmiş (اخرس aḫres).

Talat Tekin 98 yaşında (16 Temmuz 1927).
Hocam eserleri ile yaşamaya devam ediyor.
Matbaadan çok yakında iki kitabı gelecek.
Hocamın yayınlarının Kurumsal olmasına engel olanlar vardı. Elbette ki hocam tek başına bir kurumdur.
Herkes ondan bir şey öğrendi: Etimoloji, Altayistik, metin yayımı...

İTEĞİ
Ekmek yapılışında hamur yoğurulur iken yere serilen kalın dokuma, kilim gibi olan örtü. Arasında hamur da saklanır.
Aslında geçmişte çok iyi bilinen bir sözmüş. Zeynep hanımın #Nevşehir Ağzından ve benim #Uçhisar Ağzı çalışmamdan örnekler aşağıda.
Tietze'ye göre DLT'deki itegü ile bir.