Yapay zekânın etkileri hakkında çok şey duyuyoruz ama dijital sömürgecilik ve çevresel etkileri yeterince konuşmuyoruz.
Bu konuyu hem bir farkındalık hem de sorumluluk alanı olarak görüyorum.

Digital Colonization: AI, Pollution, and the Betrayal of Black Memphis What AI is doing to Memphis, and what that means for all of us.

Sonuç: Yapay zekâ teknolojileri sadece teknik değil, politik tercihlerin ürünüdür.
Küresel eşitsizlikleri artırmaması için dijital adalet, enerji etiği ve kültürel temsiliyet gibi kavramları birlikte düşünmek zorundayız.

Epistemik eşitsizlik: Yapay zekâ, hangi bilginin “değerli” olduğunu kim belirliyor sorusunu beraberinde getiriyor.
Yerel bilgi sistemleri ve toplulukların deneyimleri bu süreçte silikleşiyor.
Dijital adalet sadece erişim değil, temsil ve yönetişim meselesi.

Yapay zekâ kirliliği: Büyük dil modelleri (LLM) gibi sistemlerin eğitimi, devasa enerji tüketimi ve karbon salımı demek.
AI, bazı işlerde insanlardan daha “verimli” görünse de, toplamda çevresel etkisi göz ardı edilemeyecek düzeyde.

Dijital sömürgecilik: Batı merkezli yapay zekâ sistemleri, sadece verileri değil, kültürel değerleri ve bilgiyi de şekillendiriyor.
Bu sistemler, küresel Güney’deki toplulukların sesini bastırıyor, yerel bilgi ve yaşam biçimlerini dışlıyor.

Digital Colonization: AI, Pollution, and the Betrayal of Black Memphis What AI is doing to Memphis, and what that means for all of us.

🌍 Yapay zekâ, sadece teknoloji değil; aynı zamanda kültürel, politik ve çevresel bir güç. Azadeh Joon’un “Dijital Sömürgecilik ve Yapay Zekâ Kirliliği” yazısı bu gerçekleri sarsıcı biçimde ortaya koyuyor.
🧵 Bu başlık altında öne çıkanları paylaşmak istiyorum:

open.substack.com/pub/azadehjo...

Pinterest

Bu koltuk ve o oda benim olsa,
belki de sorunlarımı okumayla, düşünmeyle çözmeye başlardım.
Bazılarını da…
sessizce kabul ederdim

Ruh sağlığını güçlendirmek, hayatını iyileştirmek istiyorsan işe sade ama etkili yollarla başla. Gerçek destek, süslü pazarlamalarda değil.
#tükenmişlik #ruhsagligi #wellness #gerçekdestek #pazarlama #kendinolmak

Gerçek çözüm; basit, sürdürülebilir alışkanlıklar ve bilimsel (uzman) destek. 57 adımlık sabah rutiniyle değil.

İçeriklere dikkat et. Eğer sana bir şey satın alman söyleniyorsa, bu büyük ihtimalle senin iyiliğin için değil, birilerinin kazancı içindir.

Tam tersine, her şeyi yapmak zorundaymışsın gibi hissetmek insanı daha çok bunaltıyor.

Bu “wellness” ürünlerinin yarısı ne işe yarıyor gerçekten? Açık konuşalım: Tükenmişliği sihirli bir ürünle ya da kısa bir yöntemle çözemezsin.

Bilimsel iletişimde bu grup özellikle dikkat edilmesi gereken bir kesim olabilir.
#bilgibilinçdeğildir

Bazen en az bilenler değil, bir miktar bilgiye sahip olanlar en fazla özgüveni taşıyor. Bu kişiler, bilgilerini abartıp bilimsel gerçeklere daha az olumlu yaklaşabiliyor. Araştırmalar, toplumun büyük kısmının bu “orta bilgi–yüksek özgüven” grubunda yer aldığını gösteriyor.

Zihinsel ve duygusal sağlığımız, en az fiziksel sağlığımız kadar önemli. Psikososyal destek, zor zamanlarda yalnız olmadığımızı hatırlatır ve iyileşme sürecinde yanımızda olur. Destek al, güçlen, yeniden başla! 🌿🌸

#PsikososyalDestek #RuhSağlığı

It Often Takes Seven Attempts to Leave”: What Cassie Ventura’s Testimony in the Diddy Trial Reveals About Domestic Violence & Why We Need to Be Ready to Better Support Each Other Relationally Cassie’s story is not an outlier.

Bir kadının ayrılmak için ortalama yedi kez denemesi gerekebiliyor. Bu tekrarlar başarısızlık değil, cesaretin işareti. Anlamak, yargılamadan dinlemek ve destek olmak çok önemli.

open.substack.com/pub/azadehjo...

Yapay zekâ destekli doğrulama sistemleri çoğu zaman yaygın dillere odaklı. Azınlık dillerinde veya farklı formatlarda yanlış bilgiler daha geç fark ediliyor. #ErişimAdaleti

Herkes bilgiye eşit ulaşamıyor. Eğitim düzeyi düşük olanlar sosyal medyada yanlış bilgiye daha açık hale geliyor. Bu bir dijital adalet sorunu. #BilgiEşitsizliği

Bir bilgiyi sonradan düzeltmek (debunking) her zaman etkili değil. İnsanlar gördüklerini unutmaz, hatta yanlış bilgi zihinlerde kalabilir. Bu yüzden önlem her zaman düzeltmeden güçlüdür. #Prebunking

Yanlış bilgiyle mücadele sadece bireyin sorumluluğu değil. Sosyal çevre, algoritmalar ve platform kuralları da etkili. Çözüm çok katmanlı olmalı. #YanlışBilgi #DijitalOkuryazarlık

Sosyal medyada yanlış bilgi hızla yayılabilir. Özellikle COVID-19 döneminde, bu konu daha da fazla önem kazandı. Ancak bu sorunun çözümü tek bir adımda mümkün değil. #YanlışBilgi #Desinformasyon #SosyalMedya

Bir içeriğin doğru mu yanlış mı olduğunu bilmek, onun paylaşılmasını her zaman engellemiyor. Araştırmalar gösteriyor ki, insanlar bazen doğru bulmadıkları bilgileri de paylaşabiliyor. Paylaşma kararı, içeriğin doğruluğundan çok başka faktörlere bağlı. #DijitalDavranışlar

Bazen bir bilgiyi derinlemesine düşünmek, onu doğru sanmamıza neden olabilir. Özellikle komplo teorilerine yatkınsak, yeni bilgileri de bu inanca uydururuz. Bu yüzden sadece düşünmek yetmez, neye nasıl inandığımızı da sorgulamalıyız. #EleştirelDüşünme

Farklılık bir tehdit değil, bir diyalog alanıdır.
Bizi birleştiren, sadece aynı olmamız değil;
farklılıklarımızla birbirimize açık olmamızdır.

— Hélène Cixous’tan ilhamla

Bazen bir damla benzerlik yeterlidi
Karşımızdakinin farklılığına yaklaşabilmek için.
Ama o kişiyi, olduğu haliyle kabul etmek gerekir:
Sadece “bizden farklı” olduğu için değil,
bize yeni bir karşılaşma imkânı sunduğu için.

Testing the Associations Between Attachment Anxiety, Relational Aggression and Depressive Symptoms in Romantic Relationships: Actor-Partner Interdependence Model and Actor-Partner Interdependence Medi... Emerging adulthood is a pivotal period for romantic relationships, yet the specific mechanisms through which attachment anxiety influences relationship dynamics and psychological outcomes in this phas...

Genç yetişkinlikte romantik ilişkilerde bağlanma kaygısı, hem saldırgan davranışları hem de depresyon belirtilerini etkileyebilir. Özellikle erkeklerin kaygısı, partnerlerinin yaşadığı mağduriyeti artırabilir.

link.springer.com/article/10.1...

Romantik ilişkilerde bağlanma kaygısı, hem saldırganlığı hem de depresif belirtileri artırabiliyor. Özellikle genç yetişkinlik döneminde, partnerler birbirlerini güçlü şekilde etkiliyor. İlişkilerde duygusal bağlılık sanılandan daha karmaşık!

Bağlanma kaygısının ilişkilerde saldırganlığa etkisi cinsiyete göre değişiyor mu? Araştırmalar, hem kadınların hem erkeklerin kendi yaşadıkları mağduriyeti etkilediğini, erkeklerin kaygısının ise kadınların mağduriyetini artırdığını gösteriyor.

@Thewellnesstherapist on Substack Feeling lonely and complaining about the loneliness epidemic? Want community and don’t know why you don’t have one? Want good friends? Try being one. Pick up the tab sometimes. Coffee, lunch, ice crea...

substack.com/@thewellness...

Illustration showing a person holding five balloons. Each balloon represents a consequence of child marriage: early pregnancy, maternal death, poor mental health, violence, sexually transmitted infections. The girl holds one balloon (written dropping out of school). Text reads: "Child marriage increases risk of early pregnancy, maternal death, poor mental health, violence, sexually transmitted infections and dropping out of school." and "It is a violation of human rights and must be prevented."

Child marriage is not only a major risk factor for early pregnancy—it also increases risk of:

⚡️ Violence
⚡️ Dropping out of school
⚡️ Mental health conditions
⚡️ HIV/AIDS & other sexually transmitted infections

Every girl deserves health, education & the ability to shape their future 🔗 bit.ly/4cIGwdf