Eoin Ó Cróinín

Tagaim leat - níl an pobal mór go leor chun go mbeadh rath ar iris sainspéise, cuir i gcás, nó fiú ailt rialta ar ábhar sainspéise i leithéidí Comhar. Sin an fáth a mbíonn na hábhair chéanna á bplé i gcónaí - an Ghaeilge, polaitíocht na hÉireann/Mheiriceá (an Tuaisceart go háirithe) agus TG4/an CLG.

Níor léigh mé faic roimhe seo le Salman Rushdie, ach táim ag baint taitneamh as an gceann seo. Dúirt dochtúir le Rushdie go raibh an t-ádh air nach raibh tuairim ag an té a d’ionsaigh é conas fear a mharú le scian.

Ní nua-Naitsithe a cheannaíonn ach lucht acadúil agus daoine a bhfuil an-spéis acu sa pholaitíocht, de réir dealraimh. Tá leagan Fraincise ann freisin ach is gnách go gcoimeádtar taobh thiar den chuntar é agus gur gá iarraidh ar an díoltóir leabhar é a thabhairt duit.

Leagan Polainnise de 'Mein Kampf' ar díol go hoscailte i siopaí leabhar Vársá. Eagrán acadúil é ina bhfuil tráchtaireacht chriticiúil agus go leor fonótaí. Is é an dara leagan criticiúil a foilsíodh ón Dara Cogadh Domhanda i leith: foilsíodh eagrán Gearmáinise in 2017, rud a raibh an-díol air.

Vársá

Áit dheas don bhricfeasta.

An radharc ón óstán i Vársá. Chuirfeadh sé Nua-Eabhrac i gcuimhne do dhuine.

Nílim cinnte an dtuigim seo - tá sé i gceist acu an fhoireann chéanna a chur ag obair ar an bhfoclóir Gaeilge-Fraincise... An saineolaithe ar an bhFraincis iad gach duine ar an bhfoireann? Nó an é go gceapfar daoine a bhfuil saineolas acu ar an teanga?

Bhain mé fíorthaitneamh as an leabhar seo - idir eachtraíocht, greann, agus teacht in inmhe le linn léigear Leiníngráid. An-taighde déanta agus carachtair láidre. Agus faoi mar a dúirt Isaac Singer - 'Is dual don úrscéal scéal grá a bheith ann', tá scéal grá ann freisin.

Téarma deas sa Fhraincis nach bhfuil sa Bhéarla: 'vis-à-vis' (i gcomhthéacs árasáin/tí agus an leibhéal príobháideachais atá agat). 'J'aime mon appartement parce que mon vis-à-vis est agréable': Is maith liom m'árasán mar nach bhfuil radharc anuas/isteach ag na comharsana air.

Cuma shuimiúil air seo. Agus an t-údar ag trácht ar an tionchar a bhí ag na Normannaigh ar an mBéarla, deir sé ‘if it hadn’t been for the Normans, English today would be another Dutch.’

Tá rian na Fraincise fós le feiceáil ar réim na bhfocal sa Bhéarla: bruise (Béarla) vs contusion (Fraincis), deadly vs morbid, clothing vs couture, flood vs deluge, awkward vs gauche, old vs ancient, smell vs odour, sight vs vision.

Le concas na Normannach ar Shasana sa 11ú haois, cuireadh an Fhraincis i réim i gcúrsaí dlí agus riaracháin agus ba í rogha teanga na huasaicme agus na cumhachta ar feadh i bhfad ina dhiaidh sin í, ach lean na gnáthdhaoine orthu ag labhairt Béarla.

Dul chun cinn mall á dhéanamh agam sa Pholainnis. Is breá liom cur chuige na leabhar seo ach tá siad costasach (€50 an ceann ar chóip nua). Is sásta a bhí mé teacht ar chóip athláimhe den dara ceann ar €20 in @chaptersbookstore.bsky.social áfach! Beidh orm an chéad cheann a chríochnú anois.

Rún na hAthbhliana? Bí deas, bí staonach, bí aclaí, bí uaillmhianach, bí níos dílse don boss, bí foirfe. Bí ciallmhar? Bí dearfach. Bí cineálta duit féin thar rud ar bith eile.

Níor thug mé féin faoi deara an 'rabharta mór fógraí, físeán agus clabaireachta ar líne' faoi rúin na hathbhliana a luaitear anseo. Na fógraí a fheicim féin ar líne baineann siad le hairgead a infheistiú & conas carr a luacháil! 😁 Seans go mbaineann sé le cúrsaí algartaim www.rte.ie/gaeilge/2025...

I gcás na hÉireann, sílim gurb é Seán de Fréine a dúirt gur bac ar infheistíocht fhadtéarmach é nach bhfuil teanga dár gcuid féin againn, rud a lagaíonn an mórtas cine/fadbhreathnaitheacht an chultúir.

Luann Derek Scally go bhfuil aos polaitiúil na Polainne go maith ag an bpleanáil fhadtéarmach. Bhfuil baint aige sin leis an mbród atá acu as a gcultúr féin & iad ag iarraidh an tír a fheabhsú don chéad ghlúin eile?

Tugaim seo faoi deara nuair a théim chuig an bPolainn - bíonn beocht & fuinneamh ann, agus an chuma ar chúrsaí go bhfuil an saol ag dul i bhfeabhas. Tá an tír ag éirí saibhir agus iad ag déanamh infheistíochta sna rudaí cearta - infreastruchtúr, seirbhísí, etc.

Borradh na fichille san India Níorbh aon ionadh mór é gurb é an tIoruach Magnus Carlsen a bhuaigh Corn Domhanda na Fichille le déanaí, ós rud é gurb eisean an t-imreoir is fearr ar domhan le hos cionn deich mbliana anuas. Ba dh…

Níl Gukesh ach 18 mbliana d’aois - an duine is óige riamh chun é a bhuachaint. Bhuaigh sé ar Ding Liren, Síneach arb é a bhuaigh an comórtas an uair dheireanach. Seo rud a scríobh mé tamall ó shin faoi bhorradh na fichille san India: guthnamarbh.wordpress.com/2023/11/18/b...

Gukesh na hIndia a bhuaigh Craobhchomórtas Fichille an Domhain inniu, agus cabhair mhór aige ón bPolainn! Bíonn foireann cúntóirí ag na himreoirí ag an gCraobhchomórtas chun cabhrú leo prapáil, cluichí traenála a imirt, straitéisí a fhorbairt agus a leithéid.

Athbheochan na Giúdaise Ba í an Ghiúdais béal beo an phobail Ghiúdaigh san Eoraip ar feadh na gcéadta. Ceaptar gur as an nGearmáinis a d’eascair sí, ach tá go leor tógtha aici ón Eabhrais (teanga nach n-úsáidtí ach…

Seo rud uaim a foilsíodh san iris 'An Gael' tamall ó shin: guthnamarbh.wordpress.com/2024/12/06/a...

Alla corte di Singer, maestro di scrittura Una raccolta-capolavoro di 49 racconti, in cui trasforma la complessità in semplicità

'An té ar mian leis foghlaim conas scéal a insint, tá dhá rogha aige: clárú ar chúrsa costasach scríbhneoireachta, nó Isaac Bashevis Singer a léamh'. Ó alt faoi eagrán nua Iodáilise de ghearrscéalta Isaac Singer. Tá sé ar dhuine de na scríbhneoirí is ansa liom féin. www.ilgiornale.it/news/corte-s...

Cheap foilsitheoirí go mbeadh ré órga ann don neamfhicsean de réir mar a mhéadaigh ar an líon daoine a bhain céim ollscoile amach - ní mar sin a tharla. Tráth dá raibh bhíodh cíocras chun eolais ar dhaoine ina gcuid ama shaoir - anois táimid sásta breathnú ar fhíseáin Tiktok.

True knowledge is worth a million TikToks In an age of distraction it’s no wonder non-fiction book sales are down but self-education always necessitates hard work

Alt maith faoin titim i ndíolacháin na leabhar neamhfhicsin le bliain anuas. Síleann daoine go bhfuil a gcuid oideachais 'críochnaithe' acu nuair a bhaineann siad céim ollscoile amach, a deir an t-údar. www.thetimes.com/comment/colu...

É aistrithe go teangacha eile, Béarla ina measc: 'Those Who Forget: My Family's Story in Nazi Europe – A Memoir, A History, A Warning'.

Tugtar léargas maith ar an gcaidreamh Francach-Gearmánach tar éis an chogaigh freisin. Nuair a chuaigh a hathair Gearmánach ar an ordóg sa Fhrainc cúpla bliain tar éis an chogaidh, bhí tiománaithe áirithe sásta síob a thbhairt dó ach nuair a thuig siad gur Gearmánach a bhí ann chaith siad amach é!

Ní baill den Pháirtí Naitsíoch a bhí iontu ach ní dheachaigh siad ina choinne agus go deimhin, tháinig a seanathair i dtír ar pholasaí an Airianaithe ('Aryanisation'), nuair a chuir na Naitsithe iallach ar na Giúdaigh a ngnólachtaí a 'dhíol' ar phraghas an-íseal le hAirianaigh (Gearmánaigh).

Leabhar maith é seo - Gearmánach atá in athair an údair agus Francach is ea a máthair. Scrúdaíonn sí an méid a rinne (nó nach ndearna) a seantuistí Gearmánacha sa Dara Cogadh Domhanda agus dar léi gur léiriú maith é cás a seantuistí ar na milliúin 'gnáthGhearmánach' eile a 'chuaigh leis an sruth'.

Sin fadhb cinnte - sílim uaireanta go gcuirtear róbhéim ar 'chaint agus comhrá' i saol na Gaeilge. Ar ndóigh tá an-tábhacht leis an gcaint agus comhrá ach ní leor é chun teanga a shealbhú i gceart. Léiríonn taighde go bhfuil an focal scríofa níos saibhre/níos sofaisticiúla ná an teanga labhartha

Borradh na fichille san India Níorbh aon ionadh mór é gurb é an tIoruach Magnus Carlsen a bhuaigh Corn Domhanda na Fichille le déanaí, ós rud é gurb eisean an t-imreoir is fearr ar domhan le hos cionn deich mbliana anuas. Ba dh…

guthnamarbh.wordpress.com/2023/11/18/b... GRMA!